Đề thi chọn học sinh giỏi môn Văn lớp 9 trường THCS Thanh Minh năm 2013-2014

đề thi lớp 9

NĂM HỌC 2013 – 2014

MÔN HỌC: NGÔN NGỮ

(Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian phát đề)

Câu 1 (4 điểm):

Viết đoạn văn phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ được sử dụng trong hai đoạn thơ sau:

“Dưới trăng tròn gọi hè

Đầu của bức tường lửa lựu đạn chập chờn và chỉa.”

(“Truyện Kiều” – Nguyễn Du)

Câu 2 (3 điểm):

Trong truyện ngắn “Làng”, Kim Lân luôn khiến nhân vật chính (ông Hai) có một tình yêu sâu nặng, cảm động đối với làng Chợ Dầu. Vậy theo em tại sao tác giả không gọi truyện là “Làng Chợ Dầu” mà lại lấy nhan đề cho truyện là “Làng”.

Câu 3 (3 điểm):

Về sự ghen tị, một số người nói: “Giữa sự đố kỵ và cạnh tranh có khoảng cách lớn như giữa điều ác và đức hạnh,” và Etmondo khuyên: “Đừng để con rắn đố kỵ luồn qua trái tim. Nó là một con rắn độc ăn não và làm hỏng trái tim.” Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ của mình về vấn đề trên bằng một bài văn ngắn (không quá một trang giấy thi).

Câu 4 (10 điểm):

Mối quan hệ giữa bếp đời và bếp lửa trong thơ Bằng Việt.

—————————————————————————

Hướng dẫn giải đề thi học sinh giỏi môn Văn lớp 9

Câu hỏi 1:

1. Về hình thức:

Các đoạn văn cần được viết rõ ràng, mạch lạc, trôi chảy và có cảm xúc.

2. Về nội dung:

Đoạn văn chỉ rõ và phân tích đầy đủ giá trị của các biện pháp tu từ được sử dụng trong hai dòng thơ đã cho, từ đó làm sáng tỏ tài năng bậc thầy của đại thi hào Nguyễn Du trong việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật đặc sắc để tả cảnh:

– Biện pháp nhân cách hóa; Quyên gọi hè

-> tiếng cuốc nôn nao gọi hè báo hiệu thời gian đang trôi

– Ẩn dụ: Lửa phụ

-> Hoa lựu nở như tia lửa.

– Chơi chữ: biến âm phụ âm “l” (lựu đạn chớp nhoáng) kết hợp sử dụng từ tượng thanh “lấp lánh”

-> miêu tả chính xác màu sắc, thấp thoáng, thoắt ẩn thoắt hiện của bông hoa lựu đỏ trong tán lá dưới ánh trăng.

-> Sự quan sát tinh tế, khả năng sử dụng ngôn ngữ và bút pháp tả cảnh điêu luyện của Nguyễn Du đã nắm bắt được cái hồn của cảnh.

-> Tất cả tạo thành một bức tranh mùa hè tươi đẹp và sống động nơi làng quê yên ả, thanh bình.

Câu 2:

Yêu cầu HS giải thích vì sao Kim Lân không gọi truyện là “Làng Chợ Dầu” mà lấy tên truyện là “Làng”.

– Kim Lân không gọi truyện của mình là “Làng Chợ Dầu” vì nhan đề này thiếu tính khái quát, “Làng Chợ Dầu” là tên riêng chỉ một làng cụ thể.

Vì vậy, tình làng nghĩa xóm thể hiện cũng chỉ giới hạn trong phạm vi cá nhân ở một làng, một địa điểm cụ thể.

– Danh xưng “Làng” rất phổ biến. Làng là danh từ chỉ tất cả các làng quê ở nước ta.

Vì vậy, với tên truyện “Làng”, Kim Lân muốn tác phẩm của mình không chỉ thể hiện tình yêu làng yêu nước của một nhân vật ông Hai, mà sâu xa hơn, tác giả còn muốn nói đến một tình cảm bao trùm, bình dân. – đó là tình yêu phố, yêu nước – của mọi người dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp trên cả nước.

Câu 3:

Yêu câu chung

* Về kỹ năng:

-Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận xã hội với dung lượng không quá một trang giấy

– Bố cục bài viết mạch lạc, diễn đạt trôi chảy, văn viết có cảm xúc chân thực.

* Về kiến ​​thức:

– HS hiểu ý nghĩa của câu nói trên: khuyên người ta ở đời chớ nên ghen ghét.

Yêu cầu cụ thể

Bài làm phải đảm bảo các nội dung sau:

Mở bài: Để giới thiệu 2 ý trên, khái quát ý nghĩa của cả 2 câu là không nên để sự ghen tị tồn tại dù trong tâm trí mỗi người.

Thân bài:

Kể tên khái niệm đố kỵ và những biểu hiện của nó.

– Phân biệt đố kỵ và ganh đua: giữa đố kỵ và ganh đua có một khoảng cách như giữa ác và thiện.

Tác hại của lòng đố kỵ: đừng để con rắn đố kỵ chui vào lòng.

– Từ đó nhắc nhở con người về ý nghĩa đích thực của cuộc sống.

Kết thúc:

Khẳng định lại giữa đố kỵ và cạnh tranh là khoảng cách và giá trị của lời khuyên của Etmondo-de.

– Thể hiện ý thức tu dưỡng đạo đức của mình.

Câu 4:

Lời yêu cầu:

*Hình thức: Kiểu bài nghị luận văn học.

*Nội dung: Học sinh có thể viết theo nhiều cách khác nhau nhưng phải đảm bảo các ý sau:

Khai mạc:

Cảm nhận chung nhất về bài thơ và tình cảm ông bà đằng sau hình ảnh bếp lửa.

Thân bài:

– Hình ảnh bếp lửa gợi cảm xúc về người bà, về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, về tình bà cháu

– Bếp lửa cuộc đời:

+ Hình ảnh quen thuộc trong mỗi gia đình Việt Nam

+ Tượng trưng cho sức sống, tình yêu gia đình bình an thịnh vượng.

– Bếp lửa trong thơ Bằng Việt:

+ Hình ảnh bếp lửa gắn liền với bà gợi cho người đọc một mối quan hệ thiêng liêng đến lạ lùng.

+ Nỗi nhớ bếp lửa được gợi lại qua nhiều giác quan, qua trí tưởng tượng: thị giác, xúc giác, khứu giác, xúc giác… Tất cả những hình ảnh gắn liền với bếp lửa đều được tái hiện chân thực, rõ nét từ một thời ký ức xa xăm nào đó.

+ Bếp lửa gắn liền với người bà: hình ảnh bếp lửa… là sự nhân cách hóa tình cảm của bà với đứa cháu… Nếu như bếp củi gắn với cảm giác về mùi khói, với dư vị của sống mũi còn cay cay thì người bà gắn liền với tuổi thơ tôi vừa là người chăm sóc, vừa là người bạn tốt…(ví dụ)

+ Kí ức tuổi thơ ùa về trong tâm trí… Nhớ bếp lửa, nghĩ về bếp lửa làm tôi nhớ bà nội với công việc quanh bếp lửa, và tình cảm của một người phụ nữ nhân hậu, cần cù.…(trích)

+ Qua dòng hồi tưởng, hình ảnh bếp lửa không còn là bếp lửa thông thường mà là hình ảnh biểu tượng cứ trở đi trở lại trong bài thơ, trong tâm trí em với sự hòa quyện tuyệt vời giữa hơi ấm của ngọn lửa cuộc đời và ngọn lửa của trái tim. . (trích dẫn)

+ Từ ngọn lửa, tình cảm của bà được hình dung trong ngọn lửa, một hành trình từ giản dị đến thiêng liêng, từ hiện thực đến tâm hồn…. Ngọn lửa trong nhật ký Ký ức của trẻ thơ là sự tồn tại của một tình yêu nồng nàn, say đắm mà bà dành cho cháu của bà.

+ Trong tình cảm của cô có tình yêu quê cha đất tổ của những người xa quê, nhớ cô là nhớ quê hương.

Kết thúc:

– Hành trình từ ngọn lửa đời đến ngọn lửa trong thơ Bằng Việt là hành trình của tình yêu, nỗi nhớ, lòng biết ơn và sức sống mãnh liệt.

– Bếp lửa nằm trong dòng hồi tưởng, nhưng sẽ bừng lên ngọn lửa của tình yêu và niềm tin mãnh liệt, không bao giờ bị dập tắt.