Đề thi học sinh giỏi môn Văn 11 trường THPT Trưng Vương

TRƯỜNG THPT TRƯƠNG VƯƠNG

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG

Chuyên đề: NGỮ VĂN – LỚP 11 – Năm học 2009-2010

Thời gian: 120 phút

Đề thi: Kể về Thạch Lam SGK Ngữ văn 11 phần 1 có lời bình:

“Mỗi truyện ngắn của Thạch Lam như một bài thơ trữ tình, giọng điệu trầm tĩnh nhưng chan chứa tình cảm chân thật và sự nhạy cảm của tác giả trước những biến đổi của cảnh vật và lòng người. Văn Thạch Lam trong sáng, giản dị mà sâu sắc.”

Hãy giải thích nhận định trên qua truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của tác giả Thạch Lam.

CÁCH HIỂN THỊ MÃ

I. Yêu cầu về kĩ năng: học sinh phải có kĩ năng viết một bài văn nghị luận về một quan điểm về văn học, kĩ năng viết câu, dựng đoạn, diễn đạt rõ ràng, ít mắc lỗi dùng từ, đặt câu.

II. Yêu cầu về kiến ​​thức: Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng bài viết cần đảm bảo các ý chính sau:

1. Về tác giả, Thạch Lam là cây viết truyện ngắn xuất sắc của Từ Lương Văn Đoàn giai đoạn 1930 – 1945. Truyện ngắn Thạch Lam có một phong cách riêng (như đã nêu ở đầu đề).

2. “Hai đứa trẻ” (in trong tuyển tập “Nắng trong vườn”) là một trong những truyện ngắn đặc sắc của Thạch Lam.

Một. “Hai đứa trẻ” như “một bài thơ trữ tình”:

Truyện không có cốt truyện mà được kết cấu theo diễn biến tâm trạng của nhân vật Liên mà tạo nên chất thơ trữ tình.

– Tình quê sâu nặng: những rung cảm nhẹ nhàng trong một buổi chiều êm ả như lời ru, những rung cảm trước cảnh đêm thanh tĩnh của làng quê Việt Nam…

– Những cảm xúc tinh tế của một tâm hồn rung động. Đây là tâm hồn của một cô gái mới lớn: nhạy cảm nhưng sâu sắc. Tâm hồn Liên là một tâm hồn biết yêu và biết mơ. Tâm hồn nhạy cảm của Liên cũng là tâm hồn nhạy cảm của Thạch Lam.

– Giọng Thạch Lam điềm đạm, nhẹ nhàng. Kể chuyện còn chậm. Ngôn từ nhẹ nhàng mà giàu sức gợi.

– Chất thơ của truyện còn bắt nguồn từ nỗi khát khao chờ đoàn tàu của Liên và An, của những người dân phố huyện. Chuyến tàu như mang đến một thế giới giàu sang, nhộn nhịp và nhẹ nhàng, khác hẳn ánh sáng mờ ảo của những ngọn đèn leo lét nơi phố huyện nghèo.

b. “Hai đứa trẻ” “chứa đựng biết bao tình cảm chân thành của tác giả”.

Thật xót xa cho những mảnh đời mệt mỏi nơi phố huyện nghèo.

Qua con mắt và cảm xúc của nhân vật Liên, tác giả lay động người đọc về những kiếp người như đứa trẻ nghèo, mẹ con chị Tí, bà già điên, gia đình bác Xẩm, bác Phó Siêu.

– Nhưng tình cảm của tác giả nhiều nhất vẫn là dành cho hai đứa trẻ – chị em Liên, rời Hà Nội đến sống cuộc đời buồn tẻ, tăm tối nơi phố huyện.

Bức tranh cuộc sống ấy vừa tạo hiện thực, vừa chứa đựng tấm lòng nhân hậu của tác giả.

c. “Văn Thạch Lam trong sáng, giản dị mà sâu sắc”:

– Bút pháp tự sự hiện nay kết hợp với miêu tả và trữ tình, khắc họa một bức tranh cuộc sống thật cảm động và cũng vẽ nên một bức tranh quê hương thân thương.

– Từ ngữ giản dị, không đao to búa lớn, phù hợp diễn tả những rung động mơ hồ, tinh tế của lòng người và gợi nỗi buồn man mác.

III. Tiêu chí chấm điểm:

Điểm 18-20: nội dung phong phú, giàu cảm xúc, sáng tạo, diễn đạt trôi chảy, có hình ảnh.

Điểm 14-16: nội dung phong phú, diễn đạt trong sáng, có sáng tạo.

Điểm 10-12: Nội dung đầy đủ, trình bày cách giải quyết vấn đề, có tư duy tổng hợp, khái quát, diễn đạt được.

Điểm 6-8: nội dung sơ sài, diễn đạt chưa rõ ý.

Điểm 2 – 4: không hiểu đề.

Điểm 0 : bỏ giấy trắng, hoặc chỉ viết được 1 đoạn không rõ ý.