pgdsonha.edu.vn giới thiệu Lời giải Vở bài tập Sinh học lớp 8 bài 15: Đông máu và nguyên lý truyền máu lớp 8 chi tiết và chính xác nhất giúp các em học sinh dễ dàng làm các bài tập Đông máu và nguyên lý truyền máu lớp 8.
Giải bài tập Sinh học lớp 8 Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu
Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời câu hỏi thảo luận trang 48 SGK Sinh học 8 : – Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với hoạt động sống của cơ thể?
– Sự đông máu liên quan đến yếu tố nào của máu?
– Máu không chảy ra khỏi mạch nữa nhờ dâu tây?
Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
Hồi đáp:
Đông máu là một cơ chế tự bảo vệ của cơ thể. Nó giúp cơ thể không bị mất nhiều máu khi bị thương.
Đông máu chủ yếu liên quan đến hoạt động của tiểu cầu.
Máu không chảy ra khỏi mạch nữa do búi fibrin được hình thành, giữ các tế bào máu tạo thành cục máu đông, bịt kín chỗ rách trong mạch máu.
Trong quá trình đông máu, tiểu cầu đóng các vai trò sau:
+ Gắn vào vết rách và bám vào nhau tạo thành nút tiểu cầu bịt tạm thời vết rách
+ Giải phóng chất xúc tác giúp hình thành các sợi huyết để hình thành cục máu đông, bịt kín vết thương.
Trả lời câu hỏi thảo luận số 1 trang 49 SGK Sinh học 8 : Đánh dấu chiều mũi tên thể hiện quan hệ cho – nhận giữa các nhóm máu để không gây kết dính hồng cầu trong sơ đồ sau.
Hồi đáp:
Trả lời câu hỏi thảo luận số 2 trang 49 SGK Sinh học 8 : Có thể truyền máu có cả kháng nguyên A và B cho người có nhóm máu O được không? Tại sao?
Có thể truyền máu không có kháng nguyên A và B cho người có nhóm máu O được không? Tại sao?
– Máu nhiễm mầm bệnh (vi rút viêm gan B, vi rút HIV…) có lây cho người khác không? Tại sao?
Hồi đáp:
– Máu có cả kháng nguyên A và B không thể truyền cho người có nhóm máu O (có cả α và β) vì sẽ bị ngưng kết với hồng cầu.
– Máu không có kháng nguyên A, B có thể truyền cho người có nhóm máu O vì không có hiện tượng ngưng kết hồng cầu.
– Máu đã nhiễm mầm bệnh (vi rút viêm gan B, vi rút HIV…) không được truyền cho người khác vì sẽ gây lây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máu.
Câu hỏi và bài tập (trang 50 SGK Sinh học 8)
Bài 1 trang 50 SGK Sinh học 8 : Tiểu cầu tham gia vào việc bảo vệ cơ thể chống mất máu như thế nào?
Hồi đáp:
Khi có vết thương, tiểu cầu đập vào thành mạch giải phóng enzym. Dưới tác dụng của ion Ca2+, nó biến fibrinogen thành các sợi huyết, tạo thành mạng lưới giữ các cục máu đông này tạo cục trên miệng vết thương => tránh mất máu
Trong huyết tương có một loại protein hòa tan còn được gọi là fibrinogen. Tiểu cầu chứa các enzym và rất dễ giải phóng các enzym khi cơ thể bị thương để giúp đông máu.
Khi bị thương, tiểu cầu bị vỡ giải phóng enzym kết hợp với Ca . ion 2+ biến chất tạo máu thành tơ máu. Các sợi huyết tạo thành mạng lưới giữ các tế bào máu tạo thành cục máu đông, ngăn không cho mạch máu bị vỡ khiến máu không chảy ra ngoài.
Bài 2 trang 50 SGK Sinh học 8 : Bạn đã bao giờ bị đứt tay hoặc vết thương gây chảy máu chưa? Vết thương lớn hay nhỏ, chảy máu nhiều hay ít? Và sau đó bạn đã xử lý nó như thế nào hoặc nó đã được xử lý như thế nào?
Hồi đáp:
* Tôi bị đứt tay khi đang nấu ăn. Vết thương nhỏ, chảy ít máu nên tôi dùng gạc để cầm máu. Sau khi vết thương được băng bó, máu đã ngừng chảy.
* Nếu bị đứt động mạch tay, chân sẽ chảy máu nhiều.
– Cách sơ cứu vết thương chảy máu:
+ Xác định vị trí động mạch phía trên vết thương (về phía tim). Khi ấn nhẹ tay vào động mạch sẽ cảm nhận được mạch đập.
+ Dùng ngón tay ấn mạnh vào vị trí vừa phát hiện để cầm máu tạm thời. Với các vết thương ở tay chân, có thể dùng biện pháp thắt garô phía trên vết thương (cứ sau 15 phút lại nới garô ra).
+ Sát trùng vết thương. Băng vết thương.
+ Đưa anh ta đến phòng cấp cứu ngay lập tức.
Lưu ý: Trên garo cần ghi thời điểm bắt đầu thắt garo và các khoảng thời gian nới garô trên đường đến bệnh viện.
Bài 3 trang 50 SGK Sinh học 8 : Ai trong gia đình bạn đã được xét nghiệm máu và nhóm máu nào? cố gắng lập kế hoạch cho và nhận máu cho cá nhân đó.
Hồi đáp:
Trong gia đình, bố tôi đã đi xét nghiệm máu và có nhóm máu O
Thể thức cho và nhận máu của bố tôi như sau:
Nhóm máu O sẽ cho người có nhóm máu O, A, B, AB nhưng chỉ nhận máu của người có nhóm máu O.
Lý thuyết Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu
I. Đông máu
– Ở người bình thường, một vết cắt hoặc vết thương nhỏ gây chảy máu ngoài da, lúc đầu ít dần rồi ngừng hẳn nhờ có cục máu đông bịt kín vết thương.
→ Đông máu là hiện tượng hình thành cục máu đông bịt kín vết thương
– Đông máu liên quan đến hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu:
Các tiểu cầu bị vỡ khi chúng va chạm với vết rách trên thành mạch máu để tạo thành nút tiểu cầu bịt kín tạm thời vết rách.
+ Giải phóng enzym biến fibrinogen (trong huyết tương) thành fibrin tạo thành cục máu đông
→ Tơ máu có mạng lưới giữ các tế bào máu để tạo thành cục máu đông hàn kín vết thương
– Ý nghĩa của sự đông máu: giúp cơ thể tự bảo vệ chống mất máu lớn khi bị thương
II. nguyên tắc truyền máu
1. Nhóm máu người
Ở người có 4 nhóm máu: A, O, B, AB:
|
Tên nhóm máu |
Kháng nguyên (trong hồng cầu) |
Kháng thể (trong huyết tương) |
|
MỘT |
MỘT |
β |
|
DI DỜI |
DI DỜI |
α |
|
AB |
Cả A và B |
Không có |
|
Ô |
Không có |
Có cả α và β |
2. Những nguyên tắc cần tuân thủ khi hiến máu
Để việc truyền máu không gây tai biến cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
– Không truyền máu có cả kháng nguyên A và B cho người có nhóm máu O vì sẽ bị ngưng kết hồng cầu
– Không truyền máu đã nhiễm các tác nhân gây bệnh (virus viêm gan B, HIV..) vì sẽ lây nhiễm các bệnh này cho người nhận.
→ Khi truyền máu cần xét nghiệm để chọn nhóm máu phù hợp và tầm soát mầm bệnh trước khi truyền máu
Bài giảng Sinh học 8 bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu
