Nội dung
Hướng dẫn Soạn bài 23 SGK Ngữ văn 6 tập hai . Nội dung bài Soạn bài đêm nay tôi không ngủ SGK Ngữ văn 6 tập 2 bao gồm đầy đủ các bài soạn văn tóm tắt, miêu tả, tự sự, cảm thụ, phân tích, thuyết minh,… tuyển tập đầy đủ các bài văn mẫu lớp 6 hay nhất giúp các em học tốt môn Văn. lớp 6.
Tài liệu
1. Thể loại
– Thể loại: Thơ tự sự
– Thể thơ: Thể thơ ngũ ngôn (5 chữ)
Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
– Người kể chuyện: Ngôi thứ 3.
– Nhân vật chính: Bác Hồ.
2. Bố cục
– Phần 1 (9 khổ thơ đầu): tâm trạng trong buổi đầu thức giấc của người đội viên.
– Phần 2 (6 khổ thơ): tâm trạng lần thức giấc thứ ba của người đội viên.
– Phần 3 (còn lại): Hình ảnh Bác Hồ.
3. Tóm tắt
Đêm khuya, để chuẩn bị cho chiến dịch ngày mai, Bác ở cùng lán với bộ đội trong rừng. Bên bếp lửa, Bác không ngủ vì thương dân, giờ đây con cò phải chịu rét nơi rừng sâu và những cơn mưa đêm. Bác không ngủ, Bác đi lo cho bộ đội giấc ngủ để sáng hôm sau hành quân ra trận. Các thành viên trong nhóm trong thời gian thức dậy đã chứng kiến những điều này.
4. Nghệ thuật
– Lựa chọn và sử dụng thể thơ năm chữ kết hợp tự sự, miêu tả và biểu cảm.
– Chọn và sử dụng thể thơ giản dị, có nhiều hình ảnh thể hiện tình cảm tự nhiên, chân thành.
– Sử dụng từ láy tạo giá trị gợi hình, biểu cảm, khắc họa hình ảnh cao đẹp về Bác Hồ kính yêu.
Đây là Hướng dẫn viết đêm nay tôi không ngủ SGK Ngữ văn 6 tập 2. Mời các bạn cùng tham khảo!
Đọc – Hiểu văn bản
Giaibaisgk.com giới thiệu đến các bạn đầy đủ phương pháp, hướng dẫn và trả lời các câu hỏi trong phần Đọc – Hiểu bài 23 SGK Ngữ văn 6 tập 2 để các bạn tham khảo. Chi tiết đáp án cho từng câu hỏi xem bên dưới:
1. Trả lời câu 1 trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2
bài thơ đêm nay tôi không ngủ Câu chuyện nào tiếp theo? Bạn có thể cho tôi biết một bản tóm tắt về những gì đã xảy ra?
Hồi đáp:
– Tác phẩm kể về một đêm không ngủ của Hồ Chí Minh trên đường đi chiến dịch trong cuộc kháng chiến chống Pháp và cảm nghĩ của người lính về Bác.
– Bản tóm tắt: Tỉnh giấc trong một đêm mưa giữa núi rừng, người lính thấy Bác nhóm lửa và tận tình chăm sóc giấc ngủ cho người lính. Lần thứ ba thức dậy, Bác mời Bác ngủ nhưng Bác từ chối nên Bác rất khâm phục và kính yêu tấm lòng vĩ đại của Bác.
2. Trả lời câu 2 trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2
Hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ được miêu tả qua ánh mắt và cảm xúc của ai? Cách miêu tả đó có tác dụng gì trong việc thể hiện tâm hồn cao cả của Bác Hồ và tấm lòng của người chiến sĩ đối với lãnh tụ?
Hồi đáp:
Hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ được miêu tả qua con mắt và tình cảm của anh đội viên. Cách miêu tả như vậy làm cho hình ảnh Bác trở nên gần gũi, chân thực và đẹp đẽ bởi đó là hình ảnh của Bác trong lòng nhân dân ta. Điều đó cũng thể hiện tấm lòng của người lính đối với Bác và tình yêu bao la của Bác đối với con cháu trong thời kỳ kháng chiến.
3. Trả lời câu 3 trang 67 SGK Ngữ Văn 6 tập 2
Khổ thơ tiếp theo kể lại hai lần anh đội viên thức dậy thấy Bác chưa ngủ. So sánh tâm trạng và tình cảm của anh đội viên đối với Bác qua hai thời điểm đó.
* Vì sao bài thơ không được kể lần thứ hai? Qua cảm nhận của anh đội viên, hình ảnh Bác Hồ và tấm lòng của Bác đã được khắc họa sâu sắc như thế nào?
Hồi đáp:
♦ Tâm trạng, tình cảm của anh đội viên với Bác:
– Lần đầu tiên thức dậy:
+ Ngạc nhiên vì đã khuya như vậy mà Bác vẫn còn thức.
+ Thật xúc động khi hiểu Bác Hồ ngồi nhóm lửa sưởi ấm cho đồng chí.
+ Niềm xúc động càng lớn khi thấy Bác tự tay đan chăn cho từng người.
+ Trong niềm xúc động lớn lao, anh đội viên đã thổn thức thốt lên những lời thủ thỉ yêu thương, quan tâm với Bác: Bác có lạnh không?
– Lần thức dậy thứ 3:
+ Trời đã gần sáng mà anh đội viên vẫn thấy Bác ngồi lặng đi, nỗi lo lắng chuyển thành hoảng sợ thực sự.
+ Nếu như lần đầu nó chỉ dám hỏi nhỏ thì lần này nó năn nỉ rất nhanh, nhất quyết mời Bác ngủ.
Câu trả lời của Bác khiến anh có một niềm hạnh phúc lớn lao.
♦ Tác giả không kể lần thức thứ hai, vì khi kể lần thức thứ ba, người đọc có thể hình dung đến lần thứ hai Bác vẫn ngồi đó, anh đội viên vẫn nhìn Bác và nghĩ có lẽ Bác sẽ sớm tỉnh lại. . Ngủ. Nhưng rồi đến lần thứ ba Bác vẫn chưa ngủ khiến anh càng lo lắng hơn. Và anh cảm nhận được tấm lòng của Bác sâu sắc hơn.
4. Trả lời câu hỏi 4 trang 67 SGK Ngữ Văn 6 tập 2
Giải thích tại sao cuối cùng nhà thơ viết:
…
đêm nay tôi không ngủ
Vì một lý do chung
Bác là Hồ Chí Minh.
Hồi đáp:
Bài thơ kết thúc bằng hình ảnh đêm nay Bác Hồ không ngủ với lời giải thích “Vì lẽ thường – Bác là Hồ Chí Minh”.
Tình thương của Bác dành cho mọi người là điều kỳ diệu.
– Cái tên Hồ Chí Minh như một định nghĩa về những phẩm chất tốt đẹp của con người.
– Bình thường mà vĩ đại vô hạn.
5. Trả lời câu hỏi 5 trang 67 SGK Ngữ Văn 6 tập 2
Bài thơ được làm theo thể thơ nào? (số tiếng trong một dòng, số dòng trong một khổ thơ, vần trong một khổ thơ và số giữa hai khổ thơ). Thể thơ có phù hợp với phong cách tự sự của bài thơ không?
Hồi đáp:
Bài thơ được làm theo thể ngũ ngôn (5 chữ):
– Mỗi dòng thơ có 5 âm tiết; Mỗi khổ thơ có 4 dòng thơ.
– Cách gieo vần giữa các câu trong khổ thơ: chữ cuối câu thứ hai và chữ cuối câu thứ ba gieo vần với nhau.
– Chữ cuối dòng đầu mỗi khổ thơ viết vần với chữ cuối dòng đầu khổ thơ tiếp theo.
Thể thơ ấy rất phù hợp với phong cách trần thuật của bài thơ: tự sự – trữ tình. Bài thơ mang âm hưởng ví dặm Nghệ – Tĩnh. → Mang đến cho bài thơ sự sâu sắc trong việc bộc lộ cảm xúc.
6. Trả lời câu hỏi 6 trang 67 SGK Ngữ Văn 6 tập 2
Tìm các từ ngữ có trong bức thư và cho biết giá trị biểu cảm của một số từ ngữ mà em cho là đặc sắc.
Hồi đáp:
Các từ láy trong bài thơ là: “Suy tư”, “sâu lắng”, “xấu xa”, “dịu dàng”, “xao xuyến”, “thổn thức”, “thầm thì”, “băn khoăn”, “băn khoăn”. ”, “hoảng loạn”, “lấp lánh”, “vội vàng”, “rộng lớn”, “khăng khăng”, “nhanh chóng”.
– Từ lá có tác dụng gợi tả hình dáng: “chiêm ngưỡng”, “đỏm dáng”, “ăn”, “khóc”,…
– Các từ láy tăng giá trị biểu cảm: “mơ màng”, “thì thầm”, “băn khoăn”, “hoảng sợ”, “nức nở”,…
Giá trị biểu đạt của một số từ lóng:
– “Điên”: Gợi nhớ hình ảnh căn lều nhỏ, mái tranh cũ nát, mưa gió bào mòn.
– “Rực rỡ”: Gợi hình ảnh một người đàn ông to lớn có tầm vóc và nhân cách.
– “Phương Phác”: Diễn tả tâm trạng bất động của Bác, tập trung cao độ vào những điều đang trăn trở trong lòng.
Luyện tập
1. Câu 1 trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2
Tập đọc diễn cảm và học thuộc lòng 5 khổ thơ đầu.
Để đọc diễn cảm bài thơ cần lưu ý những điểm sau:
– Thể hiện chất tự sự, trữ tình của bài thơ.
– Biểu diễn đúng của 3/2 hoặc 2/3 . tạm dừng
+ Đội viên / thức giấc (3/2)
+ Muộn rồi / muộn lắm rồi (2/3)
+ Sao Bác / vẫn ngồi (3/2)
+ Đêm nay/ Bác không ngủ (2/3)
– Giọng đồng đội: Xúc động bồi hồi.
– Giọng Bác nhẹ nhàng, chậm rãi.
2. Trả lời câu 2 trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2
Dựa vào bài thơ, hãy viết một bài văn ngắn bằng lời của người lính kể về kỉ niệm một đêm ở bên Bác Hồ trong chiến dịch.
Hồi đáp:
Tham khảo 1:
Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950 do Đảng ta chủ động phát động. Trước khi chiến dịch bắt đầu, Bác đến thăm các đơn vị bộ đội ta và ở lại một đêm.
Đêm nay, chúng tôi nghỉ dưới túp lều dựng sơ sài giữa rừng. Sau một ngày hành quân mệt mỏi, tất cả những người lính đều nhanh chóng chìm vào giấc ngủ. Sau một giấc ngủ dài, tôi chợt tỉnh giấc thấy Bác đang ngồi trầm ngâm bên bếp lửa. Rồi Bác nhẹ nhàng đắp chăn cho từng chiến sĩ.
Lo cho Bác, tôi nhỏ nhẹ: Bác ơi! Bạn chưa ngủ à? Bạn rất lạnh? Bác nhìn tôi với ánh mắt trìu mến và nhỏ giọng đáp: Bác ngủ cho ngoan, mai ra trận. Vâng lời Bác, tôi nhắm mắt ngủ tiếp nhưng bụng vẫn bồn chồn. chiến dịch còn dài, đêm nay rừng thiêng nước độc. Nếu bạn không thể ngủ, bạn có thể đi vào ngày mai không?
Lần thứ ba mở mắt ra thấy Bác vẫn chưa ngủ, tôi hốt hoảng thực sự. Tôi năn nỉ Bác đi ngủ. Bác bảo Bác ngủ không yên. Anh thương cho đám người đêm nay phải ngủ ngoài trời mưa tầm tã, phải chịu lạnh và chịu ướt. Nghe Bác nói, em mới hiểu tình cảm của Bác sâu nặng nhường nào. Tình yêu ấy bao trùm cả đất nước, dân tộc.
Thật hạnh phúc và tự hào khi được là người lính chiến đấu dưới lá cờ của Tổ quốc. Không ngủ được, tôi thức cùng Bác.
Tham khảo 2:
Các bạn ơi, được gặp Bác Hồ là niềm hạnh phúc vô bờ bến đối với mỗi người lính chúng tôi. Tuy nhiên, tỏi không chỉ được gặp Bác Hồ, mà còn được sưởi ấm bên ngọn lửa của Bác và được nói chuyện với Bác. Tôi sẽ không bao giờ quên kỷ niệm đó trong đời. Tôi sẽ kể cho bạn nghe về sự may mắn đó.
Chuyện xảy ra vào mùa đông năm 1950. Lúc đó ta mở chiến dịch biên giới Thu Đông. Nhiều binh lính và người dân đã được huy động ra mặt trận. Bác cũng có mặt để trực tiếp chỉ huy chiến dịch. Sau một ngày hành quân mệt mỏi, chúng tôi nghỉ chân trong một túp lều tranh cũ trong rừng.
Không ngờ đêm ấy chúng tôi được đón Bác, trên đường đi chỉ huy chiến dịch Bác cũng dừng chân nghỉ ngơi, chúng tôi mừng rỡ vây lấy Bác, hỏi han lời căn dặn của Bác. Đêm đã khuya, Bác nhắc chúng tôi đi ngủ để mai còn sức đi tiếp. Tất cả chúng tôi đều tuân theo. Càng về đêm, trời càng lạnh, cái lạnh của núi rừng như thấm vào da thịt. Một đống lửa lớn được đốt giữa lán để sưởi ấm. Tôi nằm xuống rồi thiếp đi lúc nào không biết.
Rồi tôi chợt tỉnh, chắc đã khuya lắm rồi và tôi vô cùng ngạc nhiên, ngọn lửa vẫn đang cháy ấm áp trong căn lán tranh cũ, càng ngạc nhiên hơn khi bên bếp lửa, Bác vẫn ngồi. Tôi lặng nhìn Bác, Bác ngồi trầm tư. Tôi nghĩ chắc Bác lại lo chiến dịch.
Càng nhìn Bác tôi càng yêu Bác, tóc Bác đã bạc nhiều, gương mặt gầy nhưng ánh mắt Bác vẫn ấm áp. Thỉnh thoảng Bác cho thêm những cành khô để giữ lửa. Bác rất cảm động nên Bác thức đêm đốt lửa cho chúng cháu sưởi ấm. Rồi Bác đứng dậy, nhẹ nhàng đi quanh lán, ân cần tung chăn cho chúng tôi. Bác không muốn chúng tôi bị cảm, không muốn đánh thức mọi người.
Tôi không thể tin vào những gì tôi vừa nhìn thấy. Thực hay mơ – lãnh tụ hay cha? Tôi bỗng thấy bóng Bác cao lớn lạ thường, thấy lòng mình ấm áp, ngọn lửa từ tay Bác thắp lên, ngọn lửa từ trái tim Bác tỏa nhiệt cho chúng tôi. Chờ Bác lại gần, tôi nói nhỏ với Bác:
– Bác ơi, sao bác chưa ngủ, bác có lạnh không?
Bác nhìn tôi, cười và nói:
– Anh chỉ cần ngủ cho ngon, ngày mai còn phải ra trận. Vâng lời Bác, tôi nhắm mắt mà lòng bồn chồn. Chiến dịch còn dài, thời tiết khắc nghiệt, rừng rậm, đèo cao, suối sâu phải vượt qua. Bác không ngủ, khi Bác ốm Bác không đủ sức để đi. Lần thứ hai tôi chợt tỉnh giấc, thấy Bác ngồi bên đống lửa, lo lắm nhưng không dám dậy.
Sau đó, lần thứ ba tôi thức dậy. Lần này tôi giật mình vì Bác vẫn còn thức. Vẫn ngồi chỗ cũ, râu tóc bạc phơ – Người ngồi không chịu yên, tôi đứng dậy, trở lại bên Bác van nài:
– Chú, gần sáng rồi, chú ngủ một lát đi, cháu mời chú!
Bằng một giọng dịu dàng, Bác quay sang tôi và nói:
– Bác ngủ đến mai đánh giặc, Bác đừng lo. Ngoài trời mưa to, dân chúng tôi không có lều bạt che mưa, không có chiếu, chỉ nằm trên lá khô, đắp chăn, trùm kín người. Làm sao không ướt, làm sao không lạnh, thương các em, mong trời mau sáng.
Nghe Bác bộc bạch, tôi vô cùng xúc động. Thế là Bác thức đêm nhóm lửa, đắp chăn cho chúng tôi sưởi ấm và cũng thức trắng đêm vì lo, vì thương những đồng bào ngủ trong sương. Tình cảm yêu thương của Bác dành cho họ lớn lao biết bao.
Tôi mừng vì chúng ta có thêm một người cha, tôi mừng vì Việt Nam có một vị lãnh đạo yêu dân hơn mình. Bồi hồi xúc động, tôi thức cùng Bác thắp lửa sưởi ấm cho đồng đội.
Trời đã sáng, mọi người dậy tiếp tục lên đường. Tôi cảm thấy như mình khỏe mạnh sau khi nhận được sức mạnh từ Bác. Tôi hiểu Bác không ngủ vì tình thương, sự lo lắng cho bộ đội, cho đồng bào – một việc rất bình thường của một con người nhưng rất lớn lao của một lãnh tụ. Và chỉ có người dân Việt Nam chúng ta mới được hưởng niềm hạnh phúc “đời thường” ấy bởi Bác chính là Hồ Chí Minh – một con người đã suốt đời vì dân vì nước.
bài viết hay
1. Phân tích bài thơ Đêm nay Bác không ngủ
Phân công:
Bác Hồ, vị cha già kính yêu của dân tộc, tấm lòng và sự vĩ đại của Người luôn là nguồn cảm hứng sáng tác của bao thế hệ tác giả. Viết về Bác chúng ta không thể không nhắc đến tác phẩm đêm nay tôi không ngủ của nhà thơ Minh Huệ. Tác phẩm vẽ nên bức chân dung lãnh tụ vừa giản dị, gần gũi nhưng cũng vừa cao cả, vĩ đại.
Bài thơ chỉ là một câu chuyện nhỏ nhưng rất xúc động về tình yêu thương vô bờ bến của Bác Hồ dành cho đồng bào và chiến sĩ đang ngày đêm chiến đấu. Truyện mở ra ở chiến khu vào một đêm đông giá rét, Bác Hồ đang ở trong rừng sâu cùng các chiến sĩ. Qua câu chuyện của anh đội viên, ta thấy Bác hiện lên thật giản dị và cao đẹp.
Là một lãnh tụ, một người lãnh đạo, lẽ ra Bác Hồ phải được mọi người quan tâm, chăm sóc đặc biệt, ăn chắc mặc ấm, nhưng ngược lại, Bác cũng hòa nhịp với nhịp sống. với những người lính. Anh đội viên vô cùng ngạc nhiên khi thấy Bác tuy tuổi đã cao nhưng vẫn sẵn sàng hành quân trong đêm mưa rét và dù đã khuya Bác vẫn chưa ngủ:
“Im lặng bên bếp lửa
Nét mặt Bác trầm tư”
“Rồi Bác đi đắp chăn
Từng cái một
Sợ cháu co giật
Bác nhón chân nhẹ nhàng”
Bác ngồi trầm ngâm bên bếp lửa lo cho các chiến sĩ ngoài kia đang phải chống chọi với cái rét và hiểm nguy. Bác lo cho chiến dịch và tương lai của đất nước. Cử chỉ của Bác thật ân cần, ấm áp, tiếng nhón chân nhẹ nhàng của Bác khiến người ta liên tưởng đến Bác như một người cha chăm sóc con cái.
Vì thế, chàng thanh niên phải thốt lên: “Bóng cao sáng ngời/ Ấm hơn ngọn lửa hồng” . Tình thương bao la của Bác ấm áp hơn ngọn lửa thật, nó có sức mạnh không chỉ sưởi ấm thể xác mà còn sưởi ấm tâm hồn, thổi bùng tinh thần yêu nước của người chiến sĩ.
Lần thứ ba tỉnh dậy, Bác giật mình vì vẫn thấy Bác ngồi “tuyệt đối” , ông nài nỉ, tha thiết mời Bác ngủ. Giọng Bác rất chân thành, đó là lời tự đáy lòng, bày tỏ sự lo lắng cho sức khoẻ của Bác.
Đáp lại anh, lời nói của Bác thật chân thành và ấm áp: Ngủ ngon thôi / Ngày mai ra trận . Tình yêu thương, sự quan tâm chăm sóc của Bác còn được thể hiện trực tiếp qua lời Bác: Thức dậy không yên/ Ngủ không yên/ Yêu đại chúng/… Càng yêu càng sốt ruột/ Mong trời mau sáng .
Trong cái giá lạnh của mùa đông, trước sự khó khăn của thực tế, Bác không nghĩ đến mình mà chỉ lo lắng, quan tâm, dành tất cả tình yêu thương cho nhân dân, cho đất nước. Lòng Bác thật bao la, rộng như trời biển. Trước tấm lòng của Bác, đội viên đã có hành động rất tự nhiên và chân thành “Con thức với Bác” .
Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ có nhịp điệu, gần gũi với lối hát Nghệ Tĩnh, dễ thuộc, dễ đi vào lòng người đọc. Cùng với đó, tác giả sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, kết hợp khéo léo các biện pháp tu từ: so sánh (Chiếc bóng lồng cao/ Ấm hơn ngọn lửa hồng) ; biện pháp ẩn dụ (Người cha tóc bạc) . Truyện được kể theo trình tự thời gian hấp dẫn, với diễn biến tự nhiên, hợp lý, tác giả đã khắc họa thành công bức chân dung vị cha già của dân tộc.
đêm nay tôi không ngủ Đó là một bài thơ giàu cảm xúc, dễ đi vào lòng người. Qua bài thơ ta không chỉ thấy được tình cảm kính yêu của anh đội viên đối với Bác. Mà còn thấy sáng ngời chân dung của một vị lãnh tụ vĩ đại với tấm lòng quan tâm, yêu thương sâu sắc quân dân.
2. Suy nghĩ về hình ảnh Bác Hồ trong Đêm Bác Hồ Không Ngủ
Phân công:
Bác Hồ, vị cha già vĩ đại, vị lãnh tụ đáng kính của dân tộc Việt Nam. Mỗi người Việt Nam có những hình ảnh khác nhau về Bác Hồ nhưng đều thống nhất ở một điểm: Bác Hồ là con người hài hòa giữa giản dị và thanh tao, người luôn hết lòng vì dân, vì nước. Và trong bài thơ đêm nay tôi không ngủ Nhà thơ Minh Huệ Bác cũng hiện lên giản dị, đẹp và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Mở đầu bài thơ, không phải là một chân dung lãnh tụ hào nhoáng, Bác Hồ hiện lên thật gần gũi, giản dị:
Lặng lẽ bên bếp lửa
Mặt Bác trầm ngâm
Hình ảnh Bác hiện ra trong một đêm mưa, giữa cái lạnh của núi rừng thật đẹp và đáng trân trọng. Đáng trân trọng hơn nữa, khi người thủ lĩnh ấy hòa mình vào nhịp sống chung của những người lính, ông cũng chịu đựng biết bao lạnh lùng, gian khổ. Đó là vẻ đẹp nhân cách sáng ngời của Bác.
Không chỉ vậy, Bác còn là người chu đáo, ân cần khi sợ các cháu bị lạnh, Bác cởi từng chiếc chăn một, cẩn thận, nhẹ nhàng để giấc ngủ của các chiến sĩ không bị gián đoạn. Ở đoạn này, tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh vô cùng đắt giá: “Bóng cao sáng ngời/ Ấm hơn ngọn lửa đỏ” .
Tấm lòng ấm áp, sự quan tâm của Bác đối với bộ đội là ngọn lửa thiêng bất diệt, xua tan giá lạnh của mùa đông. Đồng thời qua hình ảnh đó ta còn thấy Bác giống như một người cha chăm sóc những đứa con thân yêu của mình. Sự vĩ đại của Bác không ồn ào, khoa trương mà luôn âm thầm, lặng lẽ. Tấm lòng nhân hậu bao la, tình yêu thương đồng bào của Bác Hồ còn được nhà thơ Tố Hữu nhắc đến trong một bài thơ khác:
“Chú! Lòng Bác bao la quá
Ôm cả non sông cả đời người”
(Theo chân Bác – Tố Hữu)
Cuộc đối thoại trực tiếp giữa anh đội viên với Bác càng thể hiện rõ hơn những đức tính và tình cảm tốt đẹp ở Bác. Trước thái độ năn nỉ Bác đi ngủ của anh đội viên, Bác bộc bạch một cách chân thành và xúc động: “Tôi thao thức trong khi tôi thao thức/ Tôi không thể ngủ yên/ Tôi yêu đại chúng/…Càng yêu càng sốt ruột/ Mong trời mau đến” .
Làm sao mà ngủ được khi ngoài kia các chiến sĩ còn khổ, gió lạnh. Bác thương lắm những người lính trang bị rất sơ sài, thiếu thốn nhiều thứ, chỉ có lá thay chiếu mà nằm, quần áo mỏng làm chăn, trong khi thời tiết ngày càng khắc nghiệt, mưa dầm dề suốt đêm làm cho cái lạnh càng thêm cay đắng.
Bởi vậy, một người cha như Bác Hồ làm sao có thể ngủ yên khi những đứa con thân yêu của mình đau khổ.
Tấm lòng và tình yêu thương bao la của Bác dành cho mọi người đã khiến đội viên cảm phục và yêu mến Bác, chính vì điều đó. “Con thức với Bác” , để chia sẻ những lo toan, vất vả với Bác.
Quá trình tiếp xúc, chứng kiến những việc làm, lời nói chân thật, ấm áp của Bác đã đưa đội viên đến nhận thức, cách nhìn tổng quan: “Đêm nay Bác ngồi đó/ Đêm nay Bác không ngủ/ Vì lẽ thường/ Bác là Hồ Chí Minh” . Hai câu thơ cuối đã thể hiện trọn vẹn tấm lòng bao la, tình yêu thương tha thiết mà Bác dành cả cuộc đời mình cho dân tộc, đất nước.
Qua câu chuyện của người đội viên với lớp ngôn ngữ giản dị, hình ảnh so sánh đặc sắc (Bóng Bác cao/ Ấm hơn đầu hồng) , hoán dụ (Cha đội tóc chú/ Thắp lửa cho con nằm) ; lặp đi lặp lại (Bác sẽ không ngủ đêm nay) …
Ngoài ra, bài thơ như một câu chuyện, với sự sắp xếp các sự việc một cách tinh tế và khéo léo, tác giả đã lần lượt gợi mở những nét đẹp trong tâm hồn và nhân cách của Bác. Với sự kết hợp hài hòa của tất cả các yếu tố nghệ thuật trên, Minh Huệ đã tạo nên một bức tranh chân dung Bác Hồ vừa giản dị, vừa đẹp và sáng cá tính.
Đọc đến những dòng cuối của bài thơ, gấp lại trang sách, hình ảnh Bác Hồ hiện lên qua trang thơ mới đẹp làm sao. Vẻ đẹp của bạn là sự hòa quyện giữa cái bình thường và cái phi thường, giữa sự bình dị và cao thượng trong nhân cách, sự bao dung, vị tha của bạn, luôn yêu thương và quan tâm đến mọi người bằng cả trái tim. chân thành và tin tưởng.
3. Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ
Phân công:
Bài thơ dựa trên sự kiện có thật. Năm 1950, trong chiến dịch Biên giới, Bác trực tiếp ra mặt trận chỉ huy chiến đấu. Đầu năm 1951, Minh Huệ đang ở Nghệ An thì được một người bạn là chiến sĩ ở Việt Bắc trở về kể chuyện được gặp Bác Hồ.
Câu chuyện về đêm Bác Hồ không ngủ trên đường đi chiến dịch đã tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm của nhà thơ, là nguồn cảm hứng để Minh Huệ sáng tác bài thơ này.
Đoạn thơ thể hiện tình cảm quân dân sâu nặng, rộng lớn của Bác Hồ, đồng thời thể hiện tình cảm kính yêu, ngưỡng mộ của người lính đối với lãnh tụ. Mối quan hệ gắn bó giữa người lãnh đạo cách mạng với quần chúng cách mạng cũng được thể hiện rất thành công trong tác phẩm.
Qua đó, bài thơ phản ánh tình yêu thương bao la của Bác Hồ đối với đồng bào, chiến sĩ và thể hiện tình cảm kính yêu, ngưỡng mộ của bộ đội và nhân dân đối với Bác.
Hai khổ thơ đầu giới thiệu thời gian, không gian diễn ra câu chuyện và hình ảnh Bác Hồ, anh đội viên:
Các thành viên trong nhóm thức dậy
Đêm đã khuya
Tại sao Bác vẫn ngồi?
Đêm nay Bác không ngủ.
Lặng lẽ nhìn ngọn lửa
Mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời, mưa rừng sâu
Mái nhà tranh tồi tàn.
Đêm khuya, trời mưa, gió lạnh… Anh em trong đội ngủ ngon. Lần đầu tiên tỉnh dậy, thấy Bác vẫn ngồi bên bếp lửa, anh băn khoăn, thắc mắc, ngạc nhiên vì đã khuya như vậy mà Bác vẫn ngồi trầm ngâm bên bếp lửa. Từ bất ngờ đến xúc động, ông hiểu Bác vẫn lặng lẽ thắp lửa sưởi ấm cho bộ đội.
Anh kín đáo quan sát diễn biến tâm trạng trên nét mặt và từng cử chỉ ân cần của Bác. Trong lòng ông nảy sinh lòng kính mến và kính trọng Ngài vô hạn:
Đội viên nhìn Bác
Càng nhìn càng yêu
Người cha tóc bạc
Thắp lửa cho anh nằm.
Rồi Bác đi lấy chăn
Từng cái một
Sợ cháu co giật
Bác nhón chân nhẹ nhàng.
Bác đốt lửa sưởi ấm lều rồi đi may chăn cho từng người. Bác coi trọng giấc ngủ của bộ đội nên rón rén nhẹ nhàng. Một người chú chu đáo không khác gì một người mẹ yêu thương và quan tâm chăm sóc con cái của mình.
Hành động này đã thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm chu đáo, tỉ mỉ của Bác đối với bộ đội. Bác như người cha, người mẹ chăm sóc từng giấc ngủ cho con mình. Chăm sóc chu đáo, không bỏ sót một ai: Từng người, từng người một. Động tác nhón chân nhẹ nhàng của Bác để không làm các chiến sĩ thức giấc là một chi tiết đặc sắc, thật giản dị mà cảm động, bộc lộ tình cảm yêu thương sâu sắc và sự kính trọng, nâng niu của Bác dành cho vị lãnh tụ. với quân đội.
Thành viên nhóm ước mơ
Như nằm trong giấc mơ
Bóng Bác cao vời vợi
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Hình ảnh và cử chỉ của Bác trong đêm khiến anh đội viên không phân biệt được cảnh tượng trước mắt là thực hay mơ. Ánh lửa bập bùng soi bóng Bác khi mờ khi tỏ. Tâm trạng của anh thật bất ngờ và xúc động. Tỉnh dậy anh tưởng mình nằm mơ. Anh mơ bên ánh lửa bập bùng,
Bóng Bác cao trên vách tre đơn sơ, vừa chập chờn, hư ảo vừa ấm áp, thân thương. Bác như ông Bút, ông Tiên hiện ra giữa khung cảnh mang không khí thần tiên (dưới mái tranh, trong đêm khuya, giữa rừng cây). Bác tỏa hơi ấm lạ lùng: Ấm hơn ngọn lửa hồng. Đó là hơi ấm của tình yêu bao la, thiết tha, sâu nặng hơn tình mẹ dành cho con.
Hiện thực và ước mơ đan xen, tạo nên hình ảnh Bác Hồ cao đẹp. Đó là bóng hình nhưng cũng là thể hiện chiều rộng, chiều cao của tấm lòng Bác Hồ. Anh đội viên có cảm giác như được nằm trong lòng Bác Hồ mà lòng vui bồi hồi.
Càng bồi hồi, Bác càng lo lắng khi thấy đã khuya mà Bác vẫn chưa đi ngủ:
Đánh thức tất cả trái tim
Anh trầm giọng hỏi:
– Chú, chú chưa ngủ à?
Bạn rất lạnh?
Vô cùng xúc động, anh đội viên tha thiết mời Bác đi nghỉ. Lo lắng cho bệnh tình của Bác là một mớ hỗn độn trong lòng. Bác không trả lời mà ân cần dặn dò:
– Chỉ cần ngủ ngon
Ngày mai sẽ có chiến tranh.
Ngoan nhắm mắt nhưng vẫn bồn chồn:
Không biết nói gì
Ăn rồi nằm, lo Bác ốm
Trái tim của bạn là bồn chồn
Vì Bác còn thức
Chiến dịch còn dài
Rừng rất dốc, rất dốc
đêm nay tôi không ngủ
Bạn lấy sức mạnh từ đâu?
Những lo lắng của ông là thiết thực, bởi trong tâm trí ông, Bác Hồ là linh hồn của chiến dịch.
Bài thơ không kể về lần thứ hai anh đội viên thức dậy mà kể từ lần thứ nhất đến lần thứ ba. Điều đó cho thấy trong đêm Bác đã nhiều lần thức giấc và lần nào cũng chứng kiến cảnh Bác không ngủ. Từ lần thứ nhất đến lần thứ ba, tâm trạng và cảm xúc của anh thay đổi rõ rệt.
Lần đầu tiên tỉnh dậy, anh đội viên đã thấy Bác ngồi thẫn thờ bên bếp lửa, vẻ mặt trầm ngâm như đang chăm chú suy nghĩ điều gì.
… Lần thứ ba tỉnh dậy, đội viên giật mình khi thấy:
Bác vẫn ngồi yên
Bộ râu vẫn còn.
Tư thế này cho thấy Bác đang tập trung tư tưởng cao độ.
Anh lo lắng vì sợ Bác mệt không thể tiếp tục cuộc hành trình. Sự lo lắng của anh đã biến thành sự hoảng sợ thực sự và nếu như lần trước anh chỉ dám nhỏ giọng hỏi thì lần này anh đã mạnh dạn hơn, tha thiết hơn:
Anh vội nài nỉ:
– Mời Bác ngủ đi Bác!
trời đã gần sáng
Chú! Hãy ngủ đi.
Cảm động trước tấm lòng nhiệt tình của người lính, Bác thấy cần phải giải thích lý do không ngủ để anh yên tâm:
Dậy thì mặc Bác.
Bác không ngủ yên
Tôi yêu liên minh nhân dân
Đêm nay ngủ trong rừng
Trải lá làm chiếu
Che áo của bạn như một tấm chăn
trời đang mưa to
Làm thế nào để không bị ướt!
Càng yêu càng nóng
Hy vọng đó là một buổi sáng tốt lành.
Nếu như ở đoạn thơ trên, sở dĩ Bác không ngủ chỉ nằm trong sự đắn đo của người chiến sĩ, thì đến đây, Bác giải thích rõ ràng: Bác không ngủ vì lo cho bộ đội, cho đồng bào đang ngủ trong rừng. . Dù không được tận mắt chứng kiến nhưng Bác cảm nhận rõ những gian khổ của họ.
Câu trả lời của Bác làm cho anh đội viên hiểu và thấm thía lòng nhân ái bao la của vị Cha già dân tộc. Bác chăm lo cho bộ đội và đồng bào cũng chính là chăm lo cho cuộc kháng chiến gian khổ nhưng hào hùng của dân tộc để giành lại chủ quyền, độc lập, tự do, lương thực và hòa bình.
Chứng kiến những việc làm, lời nói thể hiện tình cảm, đạo lý cao cả của Bác, người chiến sĩ thấy tâm hồn ngập tràn hạnh phúc.
Bác đã khơi dậy tình đồng chí, tình giai cấp cao đẹp. Khi hiểu được tâm trạng của Bác, người chiến sĩ: Vui vô cùng, anh luôn thức cùng Bác.
Bài thơ thể hiện tình cảm chung của quân dân ta đối với Bác Hồ. Đó là niềm hạnh phúc được đón nhận tình cảm, sự quan tâm chăm sóc ân cần của Bác. đồng thời là tình cảm kính yêu, lòng biết ơn sâu sắc và niềm tự hào đối với vị lãnh tụ cách mạng vĩ đại, giản dị.
Tình yêu PDF EPUB PRC AZW đọc miễn phí trên điện thoại – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả được bộc lộ xuyên suốt bài thơ. Đặc biệt ở đoạn cuối, ta thấy có sự hòa quyện nhuần nhuyễn giữa suy nghĩ của nhà thơ và tâm trạng của người lính:
Bác ngồi đó đêm nay
đêm nay tôi không ngủ
Vì một lý do chung
Bác là Hồ Chí Minh.
Nhà thơ đặt mình vào vị trí của người anh bộ đội để cảm nhận và nghĩ về Bác – vị cha già gần gũi của quân đội và nhân dân Việt Nam. Chính vì thế tình cảm của nhà thơ đạt đến mức chân thành và sâu lắng.
Khổ thơ cuối khẳng định một chân lý giản dị mà vĩ đại: Bác Hồ không ngủ vì một lẽ giản dị, dễ hiểu: Người là Hồ Chí Minh. Nói đến Bác là nói đến tình yêu thương và trách nhiệm cao cả. Yêu nước, thương dân là đức tính bản chất của Bác Hồ.
Việc đêm nay Bác không ngủ được miêu tả trong bài thơ chỉ là một trong rất nhiều đêm không ngủ của Bác. Trăn trở vì nước lo cho bộ đội, thương đồng bào là lẽ thường tình, bởi Bác Hồ là Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ của dân tộc, người cha kính yêu của quân đội ta. Cuộc đời ông đã cống hiến trọn vẹn cho nhân dân và Tổ quốc. Đó chính là cuộc sống nâng niu tất cả, chỉ biết quên mình của Bác mà ai cũng hiểu và kính trọng.
Đêm nay Bác không ngủ là một trong những bài thơ thành công về đề tài lãnh tụ. Thông qua những sự việc đời thường, với cách diễn đạt giản dị, trong sáng, những chi tiết chân thực, những hình ảnh giàu sức gợi, tác giả giúp người đọc thấy được tình cảm gắn bó khăng khít giữa Bác Hồ với đồng bào, chiến sĩ. – đồng thời làm sáng tỏ phẩm chất cao quý của Người.
Bạn đã ngủ yên cả đời? (Hải Như). Trước khi đi, Bác để lại cho toàn Đảng, toàn dân bao niềm tin yêu. Chúng em nguyện sống, học tập và làm việc xứng đáng với Bác Hồ kính yêu.
4. Kể lại bài thơ Đêm nay Bác không ngủ
Dựa vào bài thơ “Đêm nay Bác Hồ không ngủ” của Minh Huệ, hãy viết một bài văn ngắn theo lời chú bộ đội kể về kỉ niệm đêm trước chiến dịch được ở bên Bác.
Phân công:
Mùa thu năm 1950, Đảng và Chính phủ ta quyết định mở chiến dịch Cao – Bắc – Lạng (còn gọi là chiến dịch Biên giới) nhằm phá thế bao vây của thực dân Pháp ở căn cứ địa Việt Bắc, mở con đường liên lạc giữa hai bên. . nước ta và các nước anh em như Trung Quốc, Liên Xô… Quân đội ta đã chuẩn bị lực lượng tương đối tốt, có sự phối hợp chặt chẽ trên các chiến trường để giành thắng lợi.
Trước khi chiến dịch bắt đầu, Bác đến thăm các đơn vị tham gia chiến dịch và ở lại nơi đóng quân của đơn vị tôi. Đêm mưa, trời rét, bộ đội ngủ bên Bác. Nhưng Bác không ngủ. Ông ngồi bên bếp lửa, hai tay ôm đầu gối, mắt đăm chiêu, những nếp nhăn hằn sâu trên vầng trán rộng.
Đêm đã khuya. Khung cảnh chìm trong bóng tối. Thỉnh thoảng có thể nghe thấy tiếng chim ăn đêm vỗ cánh. Tiếng mưa rơi trên mái lán. Đồng đội tôi đang ngủ say sau một ngày hành quân vất vả. Tôi quay lại, đối mặt với ngọn lửa và lặng lẽ nhìn Bác – vị Cha già kính yêu của quân đội và nhân dân Việt Nam.
Bác đốt lò sưởi, hơi ấm lan tỏa khắp gian lều. Rồi Bác đi may chăn cho từng chiến sĩ. Bác coi trọng giấc ngủ của bộ đội nên rón rén đi rất nhẹ nhàng, cố gắng không gây tiếng động. Bác chăm sóc bộ đội như người mẹ thương con.
Tôi dõi theo từng bước đi của Bác mà trong lòng trào dâng niềm kính yêu và biết ơn vô hạn. Ánh lửa bập bùng soi bóng Bác trên vách tre đơn sơ, như hình ảnh ông tiên, ông đồ trong truyện cổ tích. Tình Bác sưởi ấm lòng người lính trước trận. Tôi cảm thấy mình như được che chở trong tình yêu bao la, nồng nàn ấy. Lòng tôi rộn lên, vỡ òa trong cảm xúc. Tôi khẽ thì thầm:
– Chú, sao chú còn chưa ngủ? Bạn rất lạnh?
Bác không trả lời câu hỏi của tôi mà ân cần dặn dò:
– Anh chỉ cần ngủ cho ngon, để ngày mai còn sức đánh giặc!
Vâng lời Bác, tôi nhắm mắt mà lòng vẫn không yên. Chiến sĩ trẻ sức dài vai rộng, trong khi Bác Hồ vừa già yếu; Làm sao một người không ngủ có đủ sức khỏe để chỉ đạo chiến dịch quyết liệt này?
Thời gian lặng lẽ trôi qua. Trời đang chuyển sang sáng. Lần thứ ba tỉnh dậy, tôi giật mình thấy Bác vẫn ngồi như pho tượng, mắt nặng trĩu ưu tư nhìn chằm chằm vào ngọn lửa hồng. Tôi không thể chịu đựng được nói:
– Kính thưa! Hãy chợp mắt một chút cho khỏe!
Chú tôi nói nhỏ với tôi:
– Tôi không phiền đâu. Bố không thể ngủ yên giấc. Mưa lạnh thế này, người dân ngủ trong rừng làm sao cho khỏi ướt?! Bác sốt ruột lắm, chỉ mong trời mau sáng!
Nghe Bác nói, em hiểu tình yêu của Bác sâu nặng, bao la biết bao! Chú! o Đối với bộ đội, đồng bào cũng là đối với chiến dịch, đối với cuộc kháng chiến gian khổ mà anh dũng của toàn dân. Tình yêu ấy bao trùm đất nước và nhân dân.
Tôi sung sướng và tự hào biết bao khi được là người lính chiến đấu dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng và Bác Hồ! Bác đã khơi dậy trong tôi tình đồng chí, tình giai cấp cao đẹp. Không thể chịu được giấc ngủ yên trong chăn ấm, bên bếp lửa đỏ, khi đồng đội còn phải chịu bao gian khổ, tôi thức cùng Bác. Dường như hiểu được lòng tôi, những ngọn lửa hồng cũng nhảy múa vui vẻ và rực rỡ hơn.
5. Em hãy nêu cảm nhận của mình về 5 khổ thơ đầu bài Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ
Phân công:
Có rất nhiều bài thơ viết về Bác Hồ kính yêu của dân tộc, trong đó bài Bác Hồ không ngủ (Đêm nay Bác không ngủ) của Minh Huệ (sáng tác năm 1951) đã làm nhiều người đọc xúc động. Năm khổ thơ đầu của bài thơ đã để lại trong em lòng kính trọng vô hạn đối với Bác Hồ.
Mở đầu là một phát hiện và một câu hỏi của thành viên trong nhóm:
Các thành viên trong nhóm thức dậy
Đêm đã khuya
Tại sao Bác vẫn ngồi?
đêm nay tôi không ngủ
Có lẽ cảm xúc mạnh mẽ nhất là biểu tượng đêm nay Bác không ngủ. Xúc động và ngỡ ngàng nhìn Bác qua ánh lửa, Bác tự hỏi: Sao Bác còn ngồi, đêm nay Bác không ngủ? Ngẩn ngơ ngắm Bác giữa đêm khuya, dưới mái tranh dột nát, trong cảnh mưa tầm tã, hình ảnh Bác được nhà thơ khắc họa bằng nhiều khám phá kì diệu:
Lặng lẽ nhìn ngọn lửa
Nét mặt Bác trầm tư.
Đọc đoạn thơ, em thấy thương Bác vô cùng, tuổi già sức yếu, Bác vẫn cùng các chiến sĩ ra mặt trận, “nếm mật nằm gai”. Người luôn nở nụ cười rạng rỡ với những người đồng đội của mình, nhưng giờ đây, nụ cười ấy đã biến mất, nhường chỗ cho sự trầm tư, suy tư, lặng lẽ… Bác thao thức và trăn trở với bao suy nghĩ cháy bỏng trong tim, những trăn trở gánh vác việc nước, quân đội.
Cái hay của bài thơ là nói về mối quan hệ thắm thiết giữa lãnh tụ và chiến sĩ trong khói lửa chiến tranh. Đó là tình cha con, tình chú cháu rất thân thiết. Các thành viên trong nhóm đã xúc động và hồi phục. Tình cảm chân thành của người lính trẻ cũng là tình cảm của mỗi người dân Việt Nam, của tôi, của chị….đối với Bác:
Đội viên nhìn Bác
Càng nhìn càng đau.
Càng xem, tôi càng ngạc nhiên và xúc động. Lại càng tiếc vì đã khuya mà Bác vẫn chưa ngủ. Lại càng bởi tấm lòng bao dung, ấm áp của Bác. Trong đêm đông giá rét, người đội viên đã phát hiện ra bao điều kỳ diệu: bên cạnh phẩm chất lãnh tụ vĩ đại, ở Bác còn tỏa sáng phẩm giá cao quý của một con người đầy lòng yêu nước:
Người cha tóc bạc
Thắp lửa cho em nằm
Anh trai Wildfire chơi đùa với “mái tóc bạc” của người cha vừa gần gũi vừa thiêng liêng. Động tác “đốt lửa” cho bộ đội ngủ ấm chứa đựng tình yêu thương bao la, tình cha con, tình anh em được nhà thơ ghi lại một cách chân thực, lay động lòng người. :
Rồi Bác đi tung chăn
Từng cái một
Sợ cháu co giật
Nhón chân nhẹ nhàng…
Thơ như một thước phim cận cảnh. Bác đã “đốt lửa”, “chắp chăn” cho anh em ngủ ngon để ngày mai ra trận hay Bác đã đốt lên ngọn lửa yêu thương trong đáy lòng mình? Bạn đang đắp chăn cho từng chiến sĩ hay bạn đang truyền hơi ấm yêu thương cho các em nhỏ?
Qua từng vần thơ thể hiện sâu sắc tình yêu thương bao la của Bác Hồ. Người lính nào cũng được Bác chăm sóc, cũng được Bác chia sẻ tình yêu thương, bởi Bác là cha, là chú, là anh (Tố Hữu). Bác Hồ gần gũi với mọi người dân Việt Nam, bởi một lẽ rất giản dị Bác là Hồ Chí Minh như Minh Huệ ca ngợi.
Người đội viên đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, từ suy nghĩ đến xúc động, với một trái tim tự hào. Anh mơ màng, bâng khuâng “như trong mơ”. Tầm vóc vĩ đại của nhà lãnh đạo nằm ngoài sức tưởng tượng của ông.
Cảm xúc trào dâng trong lòng. Kính trọng gắn liền với ngưỡng mộ và biết ơn Bác. Nhà thơ đã dùng những từ ngữ đẹp đẽ nhất, kết hợp với những hình ảnh so sánh tuyệt vời nhất để ca ngợi tâm hồn cao cả và tình yêu dân tộc bao la của Bác Hồ. Câu thơ như một bức vẽ mang màu sắc thần thoại lay động lòng người đọc:
Bóng Bác cao vời vợi.
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Được sống bên Bác, ai cũng thấy tự hào, ai cũng thấy mình được tiếp thêm niềm tin và sức mạnh để đi đến ngày mai. Như nhà thơ Tố Hữu đã ca ngợi:
Tôi ở bên anh ấy, anh ấy tỏa sáng trong tôi
Tôi chợt lớn lên với Ngài một chút.
(Sáng tháng năm)
Thể thơ năm chữ bình dị, mộc mạc, giàu sức truyền cảm đã tạo nên một bài thơ mang đậm chất dân ca Nghệ Tĩnh. Năm khổ thơ nói lên tình cảm, suy nghĩ của anh đội viên với người đội trưởng. Giọng thơ hồn nhiên như tiếng nói của trái tim nên có sức lan tỏa sâu rộng trong lòng người đọc. Bác thiêng liêng mà gần gũi quá! Thưa Bác, cháu xin hứa sẽ học tập thật tốt, mãi mãi xứng đáng là cháu ngoan của Bác Hồ, đi theo con đường cách mạng mà Bác đã vạch ra.
6. Cảm nhận về bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ
Phân công:
Minh Huệ với bài thơ Đêm nay Bác không ngủ là một hiện tượng thơ ca bất hủ với một tác phẩm văn học. Độc đáo bởi một nhà thơ xứ Nghệ, đã sử dụng làn điệu dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh để ca ngợi tình yêu thương bao la của một người con xứ Nghệ vĩ đại – Bác Hồ kính yêu.
Bài thơ gần như một câu chuyện cổ tích, vừa thực vừa mộng, dẫn hồn ta vào một không khí lung linh huyền thoại: một ông tiên với bộ râu im lìm, bỗng lung linh trước ngọn lửa hồng bập bùng giữa rừng. Một đêm mùa đông mưa lạnh giữa chiến tranh và hỗn loạn. Xung quanh ngọn lửa là những chiến binh trẻ (tiên nữ) đang ngủ. Không gian nghệ thuật và thời gian nghệ thuật đó đã góp phần đặc sắc tạo nên giọng điệu trữ tình thẩm mĩ của bài thơ Đêm nay Bác không ngủ.
Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ tự sự, ngôn ngữ miêu tả, ngôn ngữ nhân vật và chất trữ tình bình luận hòa quyện trong thể thơ năm chữ giản dị, trầm lắng, liền mạch, đằm thắm.
Hình ảnh Bác Hồ được khắc họa thật đậm nét qua tâm hồn của người đội viên. Mối quan hệ giữa lãnh đạo và chiến sĩ trở thành tình bạn – cháu, cha – con. Tố Hữu đã từng viết: Người là Cha, là Bác, là Anh – Trái tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ (Sáng tháng Năm), đây Minh Huệ cảm nhận:
Người cha tóc bạc
Thắp lửa cho em nằm
Rồi Bác đi tung chăn
Từng cái một
Sợ cháu co giật.
Nhón chân nhẹ nhàng…
Động tác châm lửa, động tác đưa chăn, động tác nhón chân nhẹ nhàng – đã thể hiện sự quan tâm chăm sóc yêu thương của Người cha tóc bạc đối với từng người lính như tình cha – con, ông – cháu.
Anh đội viên mơ màng trong giây phút hạnh phúc thần tiên. Ấn tượng thơ thực và mộng:
Thành viên nhóm ước mơ
Như nằm trong mộng.
Bên ngoài, trời lạnh và mưa. Trong mái lều rách nát, suốt đêm “lặng lẽ bên bếp lửa” với gương mặt Bác Hồ thật “suy tư”. Bác vẫn ngồi… Bác vẫn chưa ngủ, Chí lo đủ thứ như lòng mẹ… (Tố Hữu). Bạn thật tuyệt vời và ấm áp làm sao! Một so sánh rất đẹp, rất thơ ca ngợi lòng nhân từ của vị lãnh tụ Hồ Chí Minh kính yêu:
Bóng Bác cao vời vợi
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Tình huống thơ được đẩy lên cao trào. Chế Lan Viên trong Người Đi Tìm Hình Đất Nước đã từng viết: Hiểu sao nỗi lòng người lãnh tụ. Anh đội viên cũng vậy, không hiểu sao đêm nay Bác trầm ngâm, thao thức. Nghe Bác nói, anh đội viên vô cùng vui mừng. Lòng nhân hậu của người lãnh đạo đã soi sáng tâm hồn người lính trẻ:
Tôi yêu liên minh nhân dân
Đêm nay ngủ trong rừng
Trải lá làm chiếu
Che áo của bạn như một tấm chăn
trời đang mưa to
Làm thế nào để không bị ướt!
Càng yêu càng nóng
Hy vọng đó là một buổi sáng tốt lành….
Trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ, Minh Huệ đã sáng tạo một số chi tiết nghệ thuật rất riêng, tiêu biểu về mái tóc, chòm râu, bếp lửa, bóng Bác, nét mặt, hành động, cử chỉ đầy suy tư. chỉ (đốt lửa, tung chăn, rón rén…) để tô đậm, ca ngợi tình cảm vô bờ bến của Bác Hồ kính yêu. Bộ râu là nét vẽ dung dị của chân dung lãnh tụ gợi sự gần gũi, thân thiết nhưng cao quý, thiêng liêng:
Bác vẫn ngồi yên
Bộ râu vẫn còn.
Bên cạnh hình ảnh Bác Hồ là hình ảnh anh bộ đội được nhà thơ thể hiện khá đẹp. Anh chợt thức giấc vào nửa đêm và chợt nghĩ:
Tại sao Bác vẫn ngồi?
Đêm nay Bác không ngủ.
Thương Bác, anh nhỏ nhẹ: Bác ơi! Bạn chưa ngủ à? – Bạn có lạnh không? Anh băn khoăn, lo lắng:
Tôi lo rằng Bác bị ốm….
Cảm xúc của các thành viên trong nhóm tăng lên theo độ dài của đêm:
Các thành viên trong nhóm thức dậy
Đêm khuya lắm rồi…
Lần thứ ba thức dậy…
Người lính trẻ nài nỉ tha thiết:
Bác ngủ đi nhé!
trời đã gần sáng
Chú! Mời Bác ngủ!
Nghe Bác nói về tình thương và nỗi lo, anh đội viên vô cùng sung sướng vì hiểu được tấm lòng và sự vĩ đại của Bác:
Niềm vui bao la
Anh thức dậy với Bác.
Thông qua hình ảnh người đội viên, Minh Huệ đã thể hiện một cách chân thực, xúc động lòng kính trọng, tình yêu thương của đồng bào, chiến sĩ đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Bác đêm nay không ngủ mãi là ca khúc chạm đến trái tim của hàng triệu người. Hai nhân vật, hai tâm hồn hòa quyện trong một tình yêu lớn: “yêu nước, thương dân”. Màu sắc ca dao kết hợp với không khí cổ tích thần tiên tạo nên vẻ đẹp độc đáo của bài thơ. Cảnh rừng thẳm về đêm, ngọn lửa hồng, mái tóc bạc phơ, chòm râu im lìm là bốn nét vẽ ấn tượng về lòng yêu nước, thương dân của Bác Hồ.
7. Dựa vào văn bản Đêm nay Bác không ngủ (của Minh Huệ), em hãy miêu tả hình ảnh người thân trong một đêm mất ngủ
Hồi đáp:
Khai mạc:
Về hình ảnh người thân sẽ miêu tả trong đêm không ngủ (mẹ tôi)
Thân bài:
Tại sao mẹ không ngủ được?
Không gian trong đêm không ngủ.
Hình ảnh người mẹ trong đêm không ngủ sau khi thức dậy.
Hình ảnh người mẹ trong lần thức tỉnh cuối cùng.
Kết thúc:
Cảm nghĩ về mẹ và bài thơ” đêm nay tôi không ngủ “.
Người giới thiệu:
Hình ảnh mẹ không ngủ làm em nhớ đến bài thơ “ đêm nay tôi không ngủ ” của nhà thơ Minh Huệ. Một đêm với bao trăn trở khiến hình ảnh mẹ ám ảnh tôi mãi.
Đêm ấy, một đêm se lạnh, ngoài vườn gió ngoài vườn xào xạc, mưa rơi nặng hạt trên tàu lá chuối. Có lẽ trời đã khuya rồi, không khí lạnh ở đâu ùa về, thật đáng sợ. Tôi rùng mình vì lạnh, đang tìm cái chăn thì một bàn tay ấm áp quen thuộc kéo chăn lên ủ cho tôi. Tôi cố nằm yên không cử động và mở mắt ra. Là mẹ, mẹ còn chưa ngủ…
Kéo chăn đắp cho tôi, mẹ ngồi cuối giường. Bóng mẹ cao gầy in nghiêng trên bức tường vôi cũ. Mái tóc dài của mẹ tôi rụng trông thật buồn. Lo lắng, tôi định ngồi dậy, nhưng dừng lại vì mẹ tôi có vẻ đang trầm ngâm suy nghĩ. Sự vô tư trẻ con khiến tôi chìm vào giấc ngủ trong tâm trạng tồi tệ.
Nhưng trong giấc ngủ trằn trọc, con vẫn thấy bóng mẹ nghiêng nghiêng. Chợt một tia chớp loé lên, tôi giật mình nhảy dựng lên, mẹ nằm xuống ôm tôi vào lòng ru tôi ngủ. Tôi thủ thỉ vào tai mẹ: “ Mẹ ơi, sao mẹ chưa ngủ? Muộn rồi, ngày mai tôi còn phải làm việc “.
Mẹ vuốt tóc và nói với tôi: “ Cô gái, đi ngủ. Mẹ cũng chuẩn bị đi ngủ “. Thế là tôi trằn trọc. Giấc ngủ không sâu nên gần sáng nghe tiếng gà gáy là tôi giật mình tỉnh giấc. Tôi đưa tay sang bên cạnh tìm mẹ mà chẳng thấy. Không nhìn thấy cuối giường, tôi giật mình ngồi dậy, hóa ra mẹ đang đứng bên cửa sổ, hiền như một chú mèo, tôi tiến đến ôm mẹ sau lưng.
Có lẽ ít khi tôi nhìn mẹ kỹ như vậy. Một đêm dài mất ngủ khiến tôi rất mệt mỏi. Mái tóc em được mẹ búi lên, chiếc áo khoác mỏng không đủ ấm nên thỉnh thoảng em khẽ rùng mình. Tôi siết chặt tấm lưng gầy guộc của mẹ, tay tôi nắm chặt bàn tay xương xẩu của mẹ.
Tay mẹ run lên vì lạnh. Tôi bước đến trước mặt mẹ, và mẹ đã khóc. Đôi mắt anh đã đỏ hoe từ bao giờ. Dường như những nếp nhăn trên trán nhiều hơn, chúng chen lấn nhau gợi lên sự vất vả của mẹ. Da mẹ đã ngả màu xám xịt, nhìn tội lắm. Buổi tối, vuốt nhẹ những sợi tóc mai lòa xòa trên trán mẹ, lấy hai tay vuốt ve má mẹ để giữ ấm. Mẹ nhìn tôi trìu mến, nhưng nụ cười của mẹ có vẻ buồn.
Đôi mắt của mẹ nói lên tất cả. Dù vui hay buồn, cứ nhìn vào mắt mẹ là thấy. Hôm nay tôi vẫn khóc, chắc có chuyện gì xảy ra khiến tôi buồn. Tôi quyết định, quyết định hỏi mẹ tôi. Mẹ lặng đi một lúc, rồi một giọt nước mắt ấm nóng rơi nhẹ xuống tay tôi. Mẹ nói trong nước mắt: “ Chú tôi vừa báo cho mẹ tôi biết, bà nội yếu lắm rồi… ” .Nói rồi mẹ tôi khóc.
Chưa bao giờ tôi thấy mẹ xúc động đến thế. Tôi yêu bà rất nhiều và tôi biết bà ngoại quan trọng với mẹ như thế nào. Tôi trằn trọc không ngủ được, chỉ mong trời mau sáng để được về thăm bà. Nhưng lạ thay trời cứ mưa và đêm dài dằng dặc. Dừng ngồi và đứng, mẹ đi quanh phòng. Gương mặt không khỏi ưu tư, lo lắng, thỉnh thoảng lại nhìn ra bên ngoài. Thức dậy với mẹ khiến tôi nhận ra thời gian thực sự quý giá như thế nào. Tôi yêu mẹ tôi nhiều lắm. Chợt thấy tiếng gà gáy sáng, người mẹ mừng rơn…
Trong bài thơ “ đêm nay tôi không ngủ Tác giả chỉ khắc họa một đêm trong nhiều đêm không ngủ, nhưng đã làm bừng sáng chân dung của vị lãnh tụ vĩ đại, bởi Bác Hồ là Hồ Chí Minh. Với tôi, trong một đêm không ngủ, một đêm dài miên man khiến mẹ tôi mệt mỏi, kiệt sức, nhưng cũng nhờ đêm trằn trọc ấy mà tôi hiểu được lòng mẹ, hiểu được tình yêu lớn lao của mẹ.
Bài trước:
- Soạn bài Phương pháp miêu tả người SGK Ngữ văn 6 tập 2
Bài tiếp theo:
- Soạn bài ẩn dụ SGK Ngữ văn 6 tập 2
Xem thêm:
- Các bài soạn Ngữ văn 6 khác
- Để học tốt môn Toán lớp 6
- Để học tốt Vật Lý lớp 6
- Để học tốt môn Sinh học lớp 6
- Để học tốt Lịch sử lớp 6
- Để học tốt môn Địa lý lớp 6
- Để học tốt tiếng Anh lớp 6
- Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 6 thí điểm
- Để học tốt Tin học lớp 6
- Để học tốt môn GDCD lớp 6
Trên đây là bài viết Hướng dẫn viết bài đêm nay tôi không ngủ Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 2 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn học tốt môn Ngữ Văn!
“Bài tập nào khó đã có giabaisgk.com”
