Mục lục
Trong “Tức nước vỡ bờ”, ta sẽ bắt gặp hình ảnh chị Dậu, từ một người phụ nữ hiền lành, chất phác trở thành một người vợ hết lòng yêu thương gia đình, chồng con, vùng lên đấu tranh bảo vệ lẽ phải. gia đình của anh ấy. Vậy hãy cùng Kienguru soạn bài Ngữ văn lớp 8 “Tức nước vỡ bờ” để hiểu rõ hơn về tác phẩm này nhé!
Gợi ý Tổng kết và chia Bố cục – Soạn bài “Tức nước vỡ bờ” môn Ngữ văn 8
1.Tóm tắt văn bản
Truyện kể về hoàn cảnh đáng thương của gia đình chị Dậu vào một buổi sưu thuế ở làng Đông Xá. Mùa thu năm ấy dữ dội. Sau khi bán con và chó, cô ấy có đủ tiền để trả cho vợ chồng anh ta. Tưởng rằng hoạn nạn đã qua. Không ngờ hôm sau, cai lệ và người nhà đến tiếp tục bắt họ giao bộ sưu tập cho ông Sửa, anh của ông Dậu, đã chết từ năm ngoái nhưng chưa được nêu tên. Vì không có tiền nộp sưu, anh bị lôi ra đình đánh cho thừa sống thiếu chết. Đến chiều, họ kéo anh về nhà ướt sũng như một xác chết. Nhờ bà cụ đến sớm đút cho mình bát cơm, chị Dậu vội vàng nấu cháo cho chồng ăn. Cháo chín, anh Dậu chưa kịp ăn thì chúng đã ập đến, quyết bắt anh Dậu vào nhà để đánh tiếp. Chị Dậu van xin nhưng chúng vẫn không nghe, còn đánh chị đến tấp chị Dậu. Thương Gà trống và căm ghét bọn người tàn ác, vô nhân đạo, Gà trống quyết đấu tranh với chúng.
2. Bố cục văn bản
Văn bản được chia thành hai đoạn:
- Phần 1 (từ đầu… ăn có ngon không): Hình ảnh chị Dậu chăm chồng ốm.
- Phần 2 (còn lại): Hình ảnh chị Dậu phản kháng lại bọn tay sai.
Hỗ trợ soạn văn lớp 8 “Tức nước vỡ bờ”
Bây giờ các em hãy cùng Kienguru tìm hiểu bài học qua trả lời các câu hỏi trong SGK Soạn văn lớp 8 Tức nước vỡ bờ để chắc chắn về nội dung của công việc!
1 – Câu 1: Khi bọn tay sai đột nhập vào nhà chị Dậu, tình cảnh của chị ra sao?
Tình cảnh của chị Dậu lúc bấy giờ:
- Gia đình lâm vào cảnh bế tắc: bán con, bán chó, gánh bánh khoai, chạy vạy tiền lo cho chồng và em chồng đã chết.
- Chồng ốm nặng bị đánh chết
- Bị bọn tay sai đấm vào ngực rồi xông vào trói anh Dậu
2 – Câu 2: Phân tích cái thước kẻ. Em có suy nghĩ gì về tính cách nhân vật này và cách miêu tả của tác giả?
Thước: là thủ lĩnh binh lính ở huyện Đường, tay sai chuyên đánh người là “nghề” của hắn.
– Cảnh quy vào nhà Dậu:
- Gõ đầu roi xuống đất, khàn cả giọng hét lên.
- Xấc xược gọi “anh – chàng”
– Tính hung dữ, hung dữ: trợn mắt, quát tháo, gằn giọng, giật dây, luôn đấm vào ngực chị Dậu, tát vào mặt và đánh chị.
– Ngôn ngữ của anh ta là dã thú, anh ta chỉ biết la hét, la hét và ậm ừ
– Tàn ác, nhẫn tâm, phớt lờ lời van xin khẩn thiết của chị Dậu
⟹ Bản chất của nhân vật này là một tên tay sai chính hiệu, không hơn không kém, ăn lộc nhà nước, chỉ đánh có đó, là công cụ sắt có tiếng nói đắc lực nhất trong các vụ sưu thuế. Đó cũng là hình ảnh chân thực nhất của giai cấp thống trị lúc bấy giờ: tàn ác, hung hãn, bất nhân.
3 – Câu 3: Phân tích diễn biến tâm lí của chị Dậu trong đoạn trích. Theo em, sự thay đổi thái độ của chị Dậu đã được miêu tả chân thực, hợp lý chưa? Dựa trên đoạn văn này, bạn nghĩ gì về tính cách của cô ấy?
Diễn biến tâm lí của chị Dậu:
- Ban đầu: Sự nhẫn nhịn, chịu đựng, thể hiện qua lời nói khiêm nhường, xưng hô “ông – cháu”, hành động run rẩy, lời van xin tha thiết
- Rồi: Khi chàng đến, túm lấy ngực nàng và xông tới đòi trói chị Dậu, nàng đổi xưng hô “anh – tôi” lấy lí lẽ để giải thích. Khi bị cái thước “tát vào mặt chị”, chị “nghiến răng”: “mày trói chồng đấy” -> đổi xưng hô từ “tôi – ông” thành “anh – bà” và ném thước xuống đất què quặt, nắm đầu tên người nhà rồi ngã xuống cầu thang, thể hiện sự tức giận và phẫn uất tột độ.
=> Sự thay đổi thái độ của chị Dậu được miêu tả chân thực, hợp lí. Sự phản kháng và vươn lên của Gà trống là do uất ức, tức giận và tức giận. Hành động của cô bộc phát nhưng dũng cảm, kiên quyết, phù hợp với diễn biến tâm lí. Qua đó, chị Dậu hiện lên là một người phụ nữ nông dân giàu lòng yêu thương chồng con, độ lượng nhưng cũng mạnh mẽ, dám đứng lên phản kháng.
4 – Câu 4: Em hiểu nhan đề Tức nước vỡ bờ được đặt cho đoạn trích như thế nào? Theo bạn, đặt tên như vậy đã phù hợp chưa? Tại sao?
Tiêu đề Nước vỡ bờ : Nghĩa đen của thành ngữ này là nước lớn, vỡ bờ nhiều. Nghĩa bóng ở đây có nghĩa là khi người dân bị áp bức, bóc lột thì sẽ phản kháng, đấu tranh mạnh mẽ.
Một thiết lập như vậy là cực kỳ thỏa đáng, bởi vì:
Xét toàn bộ nội dung của tác phẩm, Nước vỡ bờ là một cái tên hợp lý, phù hợp với diễn biến câu chuyện, phản ánh quy luật tất yếu: có áp bức, có đấu tranh, có vùng lên.. Sức mạnh ấy đến từ ý thức nhân phẩm, tình yêu thương gia đình. Còn đây là qua hình ảnh con Gà Trống.
5 – Câu 5: Hãy chứng minh nhận xét của nhà phê bình, nhà nghiên cứu văn học Vũ Ngọc Phan: “Đoạn chị Dậu đánh nhau với cai lệ là một đoạn văn tài tình”.
– Ngô Tất Tố đã tạo ra một tình huống truyện đầy kịch tính tạo nên diễn biến tâm lí nhân vật sâu sắc: sau khi hết sức van xin, nêu lí do nhưng cai lệ vẫn lao vào đánh trói, chị Dậu đã phản đối.
– Nghệ thuật miêu tả tính cách nhân vật:
- Chị Dậu: nhẫn nhịn, chịu đựng nhưng vẫn tiềm ẩn sức sống, sức mạnh, vươn lên bên trong chị
- Cai trị: hung dữ, dã thú, ngang ngược, hung dữ, hống hách
– Miêu tả ngoại hình bằng nghệ thuật tương phản:
- Chị Dậu: nghị lực, sức mạnh, quyết tâm
- Bọn tay sai: yếu như con nghiện, gục ngã…
Ngôn ngữ kể chuyện, đối thoại bộc lộ sâu sắc tính cách nhân vật, phản ánh diễn biến tâm lí phức tạp.
– Đoạn văn miêu tả cảnh đối kháng giữa chị Dậu và tay sai qua ngòi bút linh hoạt, xen lẫn sự hóm hỉnh, độc đáo.
=> Đoạn “xuất sắc” trong văn bản này thể hiện cách xây dựng nhân vật đối lập của tác giả, đặc biệt là thể hiện hình tượng người phụ nữ nông dân mạnh mẽ, dũng cảm, dám đương đầu với bọn cường hào. đòi quyền được sống trong một xã hội bất công và áp bức.
6 – Câu 6: Nhà văn Nguyễn Tuân cho rằng với tác phẩm Tắt đèn, Ngô Tất Tố đã “xúi giục nông dân nổi dậy”. Em hiểu nhận xét đó như thế nào? Qua đoạn trích, hãy làm sáng tỏ ý kiến của Nguyễn Tuân.
Phản ánh đúng quy luật: có áp bức bóc lột thì tất yếu có đấu tranh.
– Ngô Tất Tố nhìn thấy sức chiến đấu tiềm ẩn của người nông dân.
Hành động phản kháng là tự phát, tạo tiền đề cho các cuộc nổi dậy tiếp theo.
– Chỉ bằng bạo lực và đấu tranh mới giải quyết được sự áp bức, xiềng xích của chế độ thuộc địa nửa phong kiến.
=> Ý kiến “xúi nông dân nổi dậy” của Nguyễn Tuân ở đây chỉ là một cách nói vui để kêu gọi sự phản kháng, đấu tranh của ông đối với tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố.
Kết luận : Trích đoạn Nước vỡ bờ có thể coi là cao trào của một vở kịch trong đó những mâu thuẫn, xung đột được thể hiện tập trung trong mối quan hệ giữa nông dân và địa chủ., tác phẩm hướng đến khám phá, phát hiện ở nhân dân lao động những đức tính của nhân dân lao động. giỏi giang, giàu tình yêu thương gia đình nhưng cũng đầy nghị lực, phản kháng.
Như vậy, Kienguru đã cùng các bạn hoàn thành phần soạn bài sgk lớp 8 Tức nước vỡ bờ. Bài viết giúp các em nắm được cách miêu tả tâm lí nhân vật, cũng như xây dựng tình huống hiện thực sâu sắc dưới ngòi bút của nhà văn Ngô Tất Tố. Các bạn có thể tham khảo thêm các bài Văn học khác tại Kienguru Live. Chúc các bạn đạt kết quả tốt nhất trong học tập.