Viết bài văn: lập dàn ý cho bài văn nghị luận
I. Tác dụng của việc thuyết minh
SGK Ngữ văn 10 tập 2 trang 89.
II. Cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận
Đề bài: Hãy phát biểu ý kiến về giá trị của sách theo câu nói của tác giả M. Gorki: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”.
1. Mở thẻ: mở thẻ trực tiếp
– Nêu vai trò, tác dụng của sách trong đời sống
– Trích lời M. Gorki
2. Cơ thể
Một. Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người, ghi lại những hiểu biết về tự nhiên và xã hội:
Sách là sản phẩm tinh thần của con người.
Sách là kho tàng tri thức của nhân loại.
b. Cuốn sách mở ra trước mắt chúng ta những chân trời mới:
Sách giúp chúng ta hiểu biết về các lĩnh vực của thế giới tự nhiên và xã hội.
Sách giúp chúng ta vượt thời gian và không gian.
Sách là người bạn tâm tình tốt, giúp ta hoàn thiện nhân cách.
c. Mỗi chúng ta phải có thái độ đúng đắn đối với sách và việc đọc sách:
– Phải đọc sách thấy hay, chê sách hại.
– Tạo thói quen chọn sách, hứng thú đọc và học hỏi từ những cuốn sách có nội dung hay.
– Học những điều hay trong sách bên cạnh việc học ngoài đời.
3. Kết bài: mở rộng vấn đề
– Tình hình thị trường sách diễn biến phức tạp: số lượng đầu sách nhiều, chất lượng sách không đảm bảo, sách giả…
– Trong tình hình đó cần phải làm những việc gì để chọn sách tốt: thông qua sự giới thiệu của thầy cô, các phương tiện thông tin đại chúng.
– Nếu đặt câu hỏi ngày nay, giới trẻ có nhiều cách để cập nhật thông tin và giải trí thì việc đọc sách có còn hấp dẫn và đạt hiệu quả cao? …
III. Bài tập
Câu 1: Bàn luận về câu nói của Bác Hồ: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”
Một. Ghi chú bổ sung:
– Mối quan hệ giữa tài và đức ở mỗi người.
Trong quá trình rèn luyện phải không ngừng phấn đấu hoàn thiện cả tài và đức.
b. Đề cương:
– Khai mạc
+ Giới thiệu về lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh
+ Định hướng tư tưởng của bài viết
– Thân bài
+ Giải thích câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh
+ Khẳng định ý nghĩa lời dạy của Bác đối với việc rèn luyện tu dưỡng của mỗi cá nhân. (Có tài mà không có đức là người vô dụng)
+ Hướng phấn đấu, rèn luyện để thực hiện tốt lời Bác dạy. (mối quan hệ giữa tài và đức, phương pháp theo đuổi, rèn luyện)
– Kết thúc
Khẳng định chúng ta phải thường xuyên rèn luyện, phấn đấu để có tài và có đức.
Câu 2: Khái quát
Một. Khai mạc
– Những khó khăn trong cuộc sống thường hạn chế sự thăng tiến khả năng của con người. Từ thực tế đó người ta đã tổng kết câu tục ngữ: “Cái khó bó cái khôn”.
– Giá trị của câu tục ngữ trên là gì? Chúng ta nên hiểu và ứng dụng nó như thế nào trong cuộc sống?
b. Thân hình
– Giải thích câu tục ngữ:
+ khó khăn: những vấn đề, trở ngại trong cuộc sống thực.
+ bó: là trói buộc, kìm hãm.
+ trí tuệ: khả năng suy nghĩ, sáng tạo về con người.
+ ý nghĩa câu tục ngữ: Những khó khăn trong cuộc sống thường hạn chế việc phát huy tài năng và sức sáng tạo của con người.
– Tục ngữ có cái đúng, cái không:
+ Mặt phải: sự vận động và phát triển của mỗi cá nhân thường xuyên chịu sự chi phối, tác động của hoàn cảnh khách quan.
+ Mặt sai: bài học trên còn phiến diện, chưa đánh giá đúng vai trò nỗ lực chủ quan của con người. Trên thực tế, nhiều người dù gặp khó khăn nhưng vẫn vươn lên vượt khó, thu được thành quả,…
Câu tục ngữ cho ta nhiều bài học quý giá:
+ Trước khi suy nghĩ một vấn đề nào đó cần xem xét các điều kiện khách quan nhằm hạn chế đến mức thấp nhất sự phụ thuộc của vấn đề đó vào các yếu tố bên ngoài.
Trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng cần bổ sung sự nỗ lực chủ quan, lấy ý chí và nghị lực để vượt qua khó khăn.
c. Kết thúc
– Đứng trước hoàn cảnh khó khăn càng quyết tâm vượt qua.
– Phải sẵn sàng thay đổi các vấn đề trong môi trường rèn luyện bản lĩnh và giúp ta đạt được thành công trong cuộc sống.