Viết Văn: Luyện tập xây dựng và trình bày luận cứ

I. Chuẩn bị ở nhà

Chủ thể: “Viết cái phông nền để khuyên mấy bạn học chăm chỉ hơn.”

Câu hỏi 1: Phân tích chủ đề

• Thể loại: Nghị luận (về một vấn đề học thuật).

• Nội dung: khuyên bạn chăm học.

• Hình thức: giấy dán tường.

• Người nhận: các bạn cùng lớp.

Ngoài yếu tố thể loại, nội dung ảnh hưởng trực tiếp đến kết cấu, ngôn ngữ, giọng điệu của bài văn thì hai yếu tố hình thức và đối tượng cũng rất quan trọng. Với hình thức là một tờ báo tường và đối tượng là bạn bè, người viết có thể sử dụng nhiều giọng điệu khác nhau, những từ ngữ quen thuộc, thân mật hàng ngày.

Câu 2: Hãy lập cho mình một dàn ý để đối chiếu và hoàn thiện trong giờ thực hành trên lớp.

II. Xây dựng hệ thống tính điểm

Câu hỏi 1:

• Có luận điểm còn chứa đựng nội dung không phù hợp với luận điểm (luận điểm nói: “phải học tập chăm chỉ hơn”, luận điểm nói khỏe mạnh, làm việc tốt…). Nội dung không phù hợp như vậy phải được gỡ bỏ vĩnh viễn.

• Còn thiếu các luận cứ cần thiết khiến bài văn bị ngắt quãng, luận điểm chưa hoàn toàn rõ ràng (cần thêm các luận điểm như: đất nước cần người hiền tài, hay: phải chăm học thì mới học giỏi, mới thành tài…)

• Việc sắp xếp các luận điểm còn chưa thật hợp lý (vị trí b làm bài viết không mạch lạc, luận điểm d không thể đứng sau luận điểm d…).

Hệ thống trên có thể được sắp xếp lại như sau:

Câu a) > câu c) > câu e) > câu b) > câu d).

Câu 2: Đưa ra ý kiến ​​​​của bạn

Một. Trong các câu được trích dẫn thì câu (3) là hay nhất vì nó thể hiện rõ tâm tư, tình cảm của người viết (mong bạn tiến bộ) nên hiệu quả thuyết phục sẽ cao hơn.

b. Việc sắp xếp các luận điểm theo trình tự trong sách đã thể hiện tính logic và chặt chẽ:

Ba câu đầu là hệ thống lập luận xuôi:

• Câu (1) đặt ra vấn đề về tương lai, ở đó trình độ khoa học – kỹ thuật và văn hóa – nghệ thuật ngày một nâng cao.

• Câu (2) xác định vai trò của tri thức trong xã hội đó.

• Câu (3) suy ra từ câu (2): muốn có tri thức thì phải chăm học.

• Câu (4) là một kết luận cần thiết và thuyết phục.

c. Đoạn kết của bạn (“Hồi đó, dù muốn vui cũng được phải không?”) có những đặc điểm sau:

• Lối viết đó tạo ra một giọng điệu vui tươi (thậm chí hơi tùy tiện), có thể làm giảm sức thuyết phục của đoạn văn.

• Để kết luận, toàn bộ bài luận nên có một giọng điệu tương tự là phù hợp. Rất khó để tạo ra hiệu ứng mong muốn.

Nói chung, để kết thúc đoạn văn này, có thể sử dụng nhiều cách khác nhau, nhiều giọng điệu khác nhau, nhưng điều quan trọng nhất là những giọng điệu đó phải xuất phát (và cũng là thể hiện) tình cảm bạn bè. Trân trọng, từ một mong muốn chân thành cho sự tiến bộ của bạn cũng như của cả lớp.

d. Nếu kết bài theo hướng trên (câu chủ đề ở cuối đoạn) thì đó là đoạn văn được viết theo quy nạp.

Nếu kết bài theo hướng trên (câu chủ đề ở cuối đoạn) thì đó là đoạn văn được viết theo quy nạp.

Ví dụ :

“Hôm nay học sinh càng ham chơi, không chăm chỉ học tập thì ngày mai càng khó làm được điều có ý nghĩa, khó có được niềm vui trong cuộc sống. Điều này được giải thích như sau: Với sự phát triển nhanh chóng của khoa học – công nghệ, xã hội ngày càng phát triển đòi hỏi con người phải được trang bị một hệ thống tri thức tiên tiến…”.

Câu 3: Trình bày những điểm chính đã chuẩn bị ở nhà.

Câu 4: Với luận điểm “Đọc sách là một công việc rất bổ ích vì nó giúp ta hiểu thêm về cuộc sống”, có thể viết đoạn văn theo các luận điểm sau:

• Sách là kho tàng tri thức vĩ đại của nhân loại. Sách cung cấp cho chúng ta kiến ​​thức về hầu hết các lĩnh vực của cuộc sống.

• Tiếp xúc với sách, con người có cơ hội tiếp xúc với toàn bộ kho tàng văn hóa của nền văn minh nhân loại. Nó là một phương thuốc không thể thay thế được.

• Vì vậy, đọc sách là một công việc rất bổ ích mà qua đó con người không ngừng làm giàu kiến ​​thức của mình.