Bố cục bài: Thiên đô chiếu (Lý Công Uẩn)

Đọc – hiểu văn bản

Câu hỏi 1: Đây là phần đặt luận điểm, làm cơ sở cho các lập luận ở các phần sau. Đoạn này, tác giả trích dẫn sử sách nói về việc dời đô của các vua xưa về Trung Quốc.

• Nhà Thương năm lần dời đô, nhà Chu ba lần dời đô nhằm mưu tính đại nghiệp, xây dựng vương triều thịnh trị, mưu kế lâu dài cho đời sau. Việc dời đô vừa thuận theo mệnh trời (tức là thuận theo quy luật khách quan) vừa thuận theo ý dân (phù hợp với ý nguyện của nhân dân).

• Kết quả của việc dời đô là làm cho đất nước bền vững và thịnh vượng.

• Lý Thái Tổ dẫn ra những cứ liệu cụ thể về việc dời đô của hai triều Trương, Chu để chuẩn bị cho phần lập luận ở phần tiếp theo: Trong lịch sử đã từng có chuyện dời đô và nó mang lại kết quả tốt. Việc Lý Thái Tổ dời đô không có gì lạ, trái với quy luật.

Câu 2:

Nhìn nhận hai triều Đinh, Lê trước với tinh thần phê phán tích cực, tác giả cho rằng việc định đô ở Hoa Lư là không còn phù hợp: “Chỉ giữ kinh đô ở đây, không làm cho vương triều trường tồn, vận mệnh ngắn ngủi, trăm họ phải diệt, cái gì cũng không chỉnh.”. Hoa Lư là vùng có địa hình hiểm trở, khi tiềm lực phát triển chưa đủ mạnh, phù hợp với chiến lược phòng ngự. Nhưng đến thời Lý, đất nước đứng trước nhu cầu phát triển nên phải dời đô đi nơi khác. Lý Công Uẩn không chỉ có lý mà còn bày tỏ cả tấm lòng: “Tôi vô cùng xin lỗi về việc đó”. Tình yêu của một vị vua luôn đi sau số mệnh, và sự tồn tại của Giang Sơn Xã Tắc khiến người đọc cảm động. Càng về cuối, tác giả càng cho ta thấy con mắt nhìn xa trông rộng, thấu hiểu của mình khi quyết định chọn thành Đại La làm nơi định cư lâu dài.

Câu 3:

Thành Đại La có vị trí thuận lợi về nhiều mặt. Về địa lý, tác giả phân tích rõ: “Ở giữa trời đất; thế rồng ngồi, hổ ngồi”, bốn phương đều thoáng, nhưng ở thế “tựa sông nhìn núi”. trên núi” vững chắc, “địa hình rộng rãi nhưng bằng phẳng”. ; đất nước cao rộng mở. Trên mảnh đất đó, cư dân sẽ tránh được lũ lụt và “vạn vật phú quý mỹ mãn”. Thuận lợi về địa lý như vậy sẽ dẫn đến thuận lợi trong trao đổi mua bán: “Là nơi tụ hội quan trọng của bốn phương đất nước”. Thủ đô mới này sẽ thực hiện vai trò là đầu mối trung tâm về kinh tế, chính trị và văn hóa của đất nước.

Câu 4: “Trừng đô” là bài văn nghị luận có sức thuyết phục bởi sự kết hợp giữa lí và tình.

Một. Luận cứ về sự cần thiết phải dời đô:

• Trích dẫn sử sách làm xuất phát điểm, làm chỗ dựa cho lập luận.

• Soi sáng tiền đề trong thực tế thời Đinh, Lê để cho thấy thực tế này không còn phù hợp với sự phát triển của đất nước, cần phải dời đô.

• Đi đến kết luận: Thành Đại La được khẳng định là nơi đáng lựa chọn hơn cả Kinh Đô.

• Cấu trúc của ba đoạn văn trên rất tiêu biểu cho cấu trúc của bài văn nghị luận, trình tự các luận điểm nêu trên rất chặt chẽ.

b. Là câu mệnh lệnh nhưng có đoạn bộc lộ tình cảm, lời nói như đối thoại, trao đổi. Ví dụ: “Tôi rất buồn về điều đó”, nhất là hai câu cuối của slide thể hiện tính chất đối thoại, trao đổi chứ không phải tính chất độc thoại, một chiều của kẻ bề trên dành cho kẻ dưới. Và như vậy, lời ca tạo nên sự đồng cảm sâu sắc giữa lệnh vua với thần dân, ai cũng bị ảnh hưởng.

Câu 5:

Việc dời đô từ vùng núi Hoa Lư về vùng đồng bằng rộng lớn chứng tỏ triều đình nhà Lý đã đánh đổ được chế độ phong kiến, thế và lực của dân tộc Đại Việt sánh ngang với phương Bắc. Định đô ở Thăng Long là để thực hiện nguyện vọng một đời của nhân dân thu giang sơn, nguyện vọng xây dựng một đất nước độc lập tự chủ.