Viết luận: Tìm hiểu các yếu tố tường thuật và miêu tả trong các bài luận tranh luận

I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong bài văn

Câu hỏi 1:

Một. Cả hai văn bản a và b đều có yếu tố tự sự và miêu tả nhưng đều là văn nghị luận. Vì cả a và b đều giúp cho lập luận được trình bày rõ ràng, cụ thể, sinh động và nhờ đó bài văn có sức thuyết phục hơn.

b. Yếu tố tự sự ở đoạn a là những chi tiết cụ thể thuật lại kiểu bắt người kì quái và tàn bạo. Nếu không có những chi tiết kể trên thì không thể đoán được các chiến sĩ “tình nguyện” ngang nhiên sách nhiễu và làm tiền.

• Ở đoạn b, nếu bỏ đi những câu miêu tả về những người lính “tình nguyện” thì không thể thấy được sự giả dối, lừa bịp của những lời khẳng định “bận rộn hăng hái nhập ngũ”. xấu hổ” về chính phủ ủy nhiệm.

• Vai trò của yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận: (Đọc Ghi nhớ 1 trang 116).

Câu 2: Trích trong văn bản “Người anh hùng làng Gióng”:

– Yếu tố tự sự:

• Đó là những chi tiết kể lại chuyện mẹ trăng nằm mơ sinh ra chàng và chuyện chàng giết bạo chúa rồi biến vào cung trăng.

• Đây là những chi tiết kể lại việc Hán đánh đuổi giặc ngoại xâm rồi hóa tiên, tắm rửa rồi về trời.

Yếu tố miêu tả:

• Nằm mơ thấy thỏ trắng nhảy qua ngực bạn

• Nó không nói, không cười, chỉ thích nghịch cái khiên.

• Ông cưỡi một con ngựa đá khổng lồ.

• Vầng trăng để đêm soi ánh bạc xuống thác Pông Nhi.

b. Tác giả không kể đầy đủ, tường tận toàn bộ câu chuyện Chàng Trăng và nàng Hàn mà chỉ nhấn mạnh một số chi tiết vì:

• Kể và miêu tả chỉ là vai trò phụ, không phải là mục đích chính của văn bản này.

• Mục đích chính của văn bản là khẳng định rằng anh em các dân tộc trên đất nước ta đã sáng tạo ra biết bao câu chuyện anh hùng đẹp đẽ. Do đó, mô tả và tường thuật chỉ được sử dụng khi những yếu tố đó có lợi trong việc làm rõ quan điểm này.

Câu 3: Khi bổ sung các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận, chúng ta cần chú ý:

• Không sử dụng các yếu tố miêu tả, tự truyện quá lố. Vì đó không phải là mục đích của văn bản nghị luận.

• Chỉ dùng với mục đích giải thích luận điểm, làm nổi bật luận điểm.

II. Bài tập

Câu hỏi 1: Các yếu tố tự sự và miêu tả có trong lập luận là:

– Yếu tố tự sự:

Tác dụng: Giúp người đọc hiểu rõ hơn hoàn cảnh sáng tác bài thơ và diễn biến tâm trạng của nhà thơ trong đêm trăng.

Yếu tố miêu tả:

• Chợt thấy trăng đêm nay sáng quá. Trong suốt, to lớn, huyền ảo, dễ chịu. Ngay bên cửa sổ, dưới bóng cây.

• Nó tràn đầy tình yêu, nó say đắm, nó muốn yêu, nó muốn tận hưởng, nó muốn hòa hợp, nó muốn bày tỏ, nó muốn bộc lộ,…

• …

Tác dụng: Giúp người đọc hiểu được cảnh đêm trăng và tâm hồn nhà thơ.

Những yếu tố miêu tả và tự sự này giúp ta hiểu thêm tình yêu của Bác đối với thiên nhiên, đối với ánh trăng đêm rằm.

Câu 2: Theo dõi bài Đọc tiếp, ta thấy Huy Cận đã sử dụng nhiều yếu tố tự sự và miêu tả khi nêu cảm nhận về câu ca dao “Đẹp như bông sen trong áo”.

Chẳng hạn, để cho chúng ta thấy việc đổi vần trong câu hỏi có tác dụng như thế nào, tác giả viết “Đổi vần có khác gì nước chảy xuôi, ta đắp đập (…) buộc nước phải đổi hướng đổi chiều, Thay đổi dòng”.

Đặc biệt hơn, tác giả nhận thấy “chính nhờ sự đảo ngược hình ảnh ấy mà ta như thấy bàn tay ai lật từng lá sen xanh, chỉ vào từng bông sen trắng, đếm từng nhụy sen vàng để rồi tách nhau ra khỏi chúng ta. “.

Vì vậy, việc vận dụng cách miêu tả và tự sự trên vào tác phẩm, tạo sự so sánh để làm cho các ý đã nêu sinh động, cụ thể và thuyết phục là rất cần thiết.