Soạn bài văn hay nhất của chủ đề văn bản một cách chi tiết giúp các em tham khảo để chuẩn bị và Soạn Văn 8 . Hãy cùng HOCMAI tìm hiểu trong bài viết sau nhé.
Tìm hiểu thêm:
Soạn bài Tôi đi học
Soạn một mức độ khái quát về nghĩa của từ
I. Kiến thức cần đạt sau bài Sự thống nhất về chủ đề của văn bản
Một. Tìm hiểu khái niệm chủ đề
b. Nắm văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi nào?
c. Để viết hoặc hiểu một văn bản, chúng ta cần xác định chủ đề từ đâu?
hướng dẫn trả lời
Một. Chủ đề được hiểu là: đối tượng, vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
b. Văn bản thống nhất về chủ đề khi văn bản chỉ thể hiện chủ đề đã xác định, không xa rời chủ đề đã xác định hoặc đi lạc sang chủ đề khác.
c. Để viết hoặc hiểu một văn bản, chúng ta cần xác định chủ đề được thể hiện trong các tiêu đề, tiêu đề, mối quan hệ giữa các phần của văn bản và các từ khóa thường được lặp lại.
II. Soạn bài Tính thống nhất của chủ đề văn bản: Hướng dẫn đọc hiểu văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 8 Tập 1 trang 12
Đề tài: Hãy kể những kỉ niệm tuổi thơ mà tác giả đã nhớ lại.
Hướng dẫn giải:
- Tác giả gợi lại những kỉ niệm sâu sắc, khó quên của tuổi thơ: quang cảnh, cảnh vật trên đường đi học: đến trường gọi tên, xếp hàng vào lớp, ngồi vào lớp….
- Đó là dòng hồi tưởng gợi lại bao kỉ niệm còn nguyên vẹn trong lòng tác giả về ngày đầu tiên đi học như háo hức, hồi hộp, sợ hãi, cảm giác lạ lẫm, v.v.
Lời giải chi tiết
Tác giả gợi lại những kỉ niệm sâu sắc, khó quên của thời thơ ấu: những cảnh vật, cảnh tượng trên đường đi học, đến trường, khi nghe gọi tên, xếp hàng vào lớp, khi ngồi vào lớp, đi học về. Mỹ Ly, thầy cô, những người bạn mới… Phải chăng đó là những kỉ niệm không nguôi, không phai trong tâm hồn nhân vật “tôi”?
- Đoạn hồi tưởng độc đáo về những kỉ niệm còn vẹn nguyên gợi cảm xúc nhớ lại mái trường, những cảm xúc rạo rực, hồi hộp, sợ hãi, reo hò,… từ ‘tôi’ được lặp lại. đã nhiều lần nhấn mạnh những kỉ niệm đẹp đẽ của buổi đầu tiên đi học dưới bầu trời mùa thu trong veo.
Câu 2 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1 trang 12
Đề tài: Nội dung trả lời trên là chủ đề của văn bản. Từ đó, hãy nêu chủ đề của văn bản “Tôi đi học”
hướng dẫn giải
Chủ đề của văn bản “Tôi đi học” là: Những kỉ niệm, cảm xúc còn nguyên vẹn, khó quên trong buổi đầu tiên đi học.
Lời giải chi tiết
- chủ đề văn bản tôi đi học : tác giả hồi tưởng lại những kỉ niệm, những cảm xúc sâu lắng khó tả in sâu trong tâm trí mình trong buổi đầu tiên đi học: cảm giác bỡ ngỡ, lạ lẫm xen lẫn sợ hãi khi phải thích nghi với mọi thứ mới.
- Cảnh vật trên đường đến trường đã thay đổi dù đây là con đường rất quen thuộc hằng ngày.
- Nhân vật nhìn thấy những điều mới lạ, cảm nhận về sự cao ráo, trong sạch của ngôi trường… Tất cả những điều đó khiến “lòng tôi xao xuyến”. Xếp hàng vào lớp nó xấu hổ chỉ dám bước từng bước nhẹ tênh muốn bay lên nhưng rồi lại ngập ngừng sợ hãi, lòng nặng trĩu khó tả, rồi thút thít khóc theo..v.v…
- Khi bắt đầu tìm hiểu, nhân vật có cảm giác rất xa mẹ, một cảm giác mà trước đây, có đi chơi cả ngày cũng không thể có được.
=> Các chi tiết, hình ảnh nghệ thuật trong văn bản đều tập trung làm nổi bật, khắc họa, làm rõ chi tiết, hình ảnh này.
Câu 3 SGK Ngữ văn 8 Tập 1 trang 12
Đề tài: Từ những nhận thức trên, hãy nêu chủ đề của văn bản này. Đối tượng là chủ đề của văn bản và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
Lời giải chi tiết
Diễn đạt nhằm tập trung vào chủ đề được xác định trong văn bản, không tách rời, chuyển hướng sang chủ đề khác. Tất nhiên, để đảm bảo tính thống nhất đó, nhan đề, các mục trong văn bản và một số câu trong văn bản đều thể hiện ý nghĩa của chủ đề.
III. Soạn bài Tính thống nhất của chủ đề văn bản: Phần Luyện tập
Câu 1 SGK Ngữ văn 8 Tập 1 trang 13
Đề tài: Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản Rừng cọ quê tôi theo các yêu cầu dưới đây:
RỪNG NƯỚC TÔI
Không đâu bằng dòng sông Thao quê tôi, những rặng cọ đung đưa.
Thân cọ vút lên trời cao hai ba chục mét, gió bão không quật ngã được. Chiếc cọ có móng vuốt dài giống như một thanh kiếm sắc bén đang vung vẩy. Cây non vừa nhú, lá đã chạm đất. Những chiếc lá cọ tròn xòe ra nhiều phiến dài nhọn hoắt, trông như rừng bàn tay vẫy, lấp lánh trong trưa hè như rừng của mặt trời mọc. Mùa xuân, đàn chim bay về từng đàn. Chỉ nghe thấy tiếng chim hót líu lo mà không thấy tiếng chim nào.
Nhà tôi khuất dưới rừng cọ. Trường tôi cũng nằm khuất trong rừng cọ. Mỗi ngày đến lớp, tôi đi vào rừng cọ. Không thể đếm được có bao nhiêu lá thốt nốt che ô trên đầu. Ngày nắng, bóng mát. Ngày mưa, không ướt đầu.
Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây thốt nốt. Cha làm cho tôi cái chổi để quét nhà, quét sân. Mẹ cho hạt đầy lá cọ, treo lên gác bếp để mùa sau gieo. Chị tôi đan nón lá cọ, chị biết đan cả lưới cọ và đan lá cọ xuất khẩu. Chiều chiều chăn trâu, chúng tôi rủ nhau đi nhặt những trái thốt nốt rụng quanh gốc đem về om, ăn vừa béo vừa bùi.
Quê tôi có câu hát:
Ai đi ngược về xuôi
Cơm nắm lá thốt nốt là của sông Thao.
Người dân sông Thao luôn nhớ rừng cọ quê hương.
(Tác giả Nguyễn Thái Vân)
Một. Cho biết đoạn trích trên nói về vấn đề gì và viết về vấn đề gì? Các đoạn văn trình bày chủ đề cũng như các vấn đề theo thứ tự nào? Theo các em, có thể thay đổi thứ tự sắp xếp được không? Và tại sao?
b. Chủ đề của văn bản trên là gì?
c. Chủ đề đó được thể hiện như thế nào trong toàn bộ văn bản, bắt đầu từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân. Hãy chứng minh điều đó
d. Tìm các từ và câu thể hiện chủ đề của văn bản.
Hướng dẫn giải:
Một. “Rừng cọ quê tôi” gợi cho ta nỗi nhớ về rừng cọ quê hương tác giả, sự gắn bó giữa cuộc sống của người dân xứ Thao với rừng cọ:
- Trình tự trình bày đối tượng và vấn đề: từ khái quát đến miêu tả chi tiết về hình dáng, rồi tiếp theo là những kỉ niệm gắn bó, cuộc sống đồng quê gắn với cây cọ, và cuối cùng là ngập tràn hoài niệm.
- Khó có thể thay đổi thứ tự sắp xếp vì cách sắp xếp trên là hợp lý, thống nhất và chặt chẽ.
b. Rừng cọ quê tôi, thứ gắn bó với người dân sông Thao từ bao đời nay đã là chủ đề của bài văn. ‘Rừng cọ quê tôi’
c. Chủ đề đó được thể hiện trong cấu trúc văn bản, từ những chi tiết nhỏ nhất đến việc miêu tả rừng cọ và rộng hơn là cuộc sống của người dân bên dòng sông Thao hiền hòa.
d. Các cụm từ miêu tả, biểu cảm chủ đề văn bản là:
+ rừng cọ
+ cây cọ
+ thân cọ
+ lá cọ
+ rèm cửa
+ bàn chải búp bê
+bàn chải
+ nón lá cọ
+ quả cọ
+ bàn chải….
Câu 2 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1 trang 13
Đề tài: Có một học sinh định viết những ý sau thành một bài văn chứng minh luận điểm đã cho. Hãy thảo luận theo cặp hoặc nhóm xem ý kiến nào sẽ khiến bài viết bị lạc đề.
Các chủ đề bao gồm:
a) Văn học làm phong phú và sâu sắc thêm hiểu biết của chúng ta về quê hương.
Ý nghĩa b) Văn học lấy ngôn ngữ làm phương tiện biểu đạt.
Ý nghĩa c) Văn học làm cho ta thêm tự hào về vẻ đẹp của quê hương, về những truyền thống tốt đẹp của ông cha ta.
Ý nghĩa d) Văn học giúp ta yêu cuộc sống, yêu cái đẹp.
Ý nghĩa e) Văn học thấm nhuần trong chúng ta lòng căm thù giặc ngoại xâm, yêu nước, rèn ý chí hi sinh để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc.
hướng dẫn giải
Các ý làm bài viết lạc đề gồm: điểm b và điểm c
Ý nghĩa b) Văn học lấy ngôn từ làm phương tiện biểu đạt
Ý nghĩa c) Văn học làm cho ta thêm tự hào về vẻ đẹp quê hương, những truyền thống tốt đẹp của ông cha ta.
Câu 3 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1 trang 13
Đề tài: Có một học sinh đã triển khai các ý sau (SGK) để phân tích những cảm xúc trong sáng, thiết tha của nhân vật “tôi” trong tác phẩm “Tôi đi học”. Các em hãy thảo luận theo cặp để bổ sung, điều chỉnh từ ngữ, ý kiến cho sát với yêu cầu đề bài.
Ghi chép của học sinh như sau:
Ý kiến số 1: Mỗi mùa thu, mỗi lần nhìn thấy những đứa trẻ lần đầu tiên trốn dưới nón mẹ đến trường, lòng lại rộn ràng, rạo rực, xao xuyến.
Ý tưởng 2: Con đường đến trường trở nên xa lạ.
Ý tưởng thứ 3: Mẹ nắm tay dắt con đến trường.
Ý tưởng #4: Tôi muốn thử tự mang sách vở như một cậu học sinh thực thụ.
Ý tưởng 5: Sân trường rộng, trường cao hơn.
Ý tưởng #6: Sợ hãi, một mình trong dòng người vào lớp học.
Ý tưởng thứ 7: Giám đốc và cô giáo trẻ chào đón học sinh một cách niềm nở.
Em hãy trao đổi với các bạn để bổ sung, chọn lọc, điều chỉnh từ ngữ, ý cho phù hợp với yêu cầu của đề.
Hướng dẫn giải:
Bạn có thể diễn đạt lại các ý kiến như sau:
Một. Mỗi mùa thu, mỗi lần nhìn thấy những đứa trẻ lần đầu tiên trốn dưới nón mẹ đến trường, cảm giác trong nhân vật “tôi” thật lạ, một cảm giác rất khó tả cứ dâng lên thành lũy như khi tôi nhảy ra ngoài. lòng rạo rực, rộn ràng, rạo rực.
b. Hôm nay mọi thứ đã khác rất nhiều, con đường đến trường quen thuộc hàng ngày cũng không ngoại lệ, hôm nay mọi thứ thật lạ bởi trong lòng nhân vật “tôi” đang có một sự thay đổi lớn.
c. Mẹ “tôi” âu yếm dắt tay tôi sải bước trên con đường làng dài và hẹp.
- Tôi muốn thử sức mình bằng cách mang theo sách của mình như một cậu học sinh thực thụ.
- Giám đốc và cô giáo trẻ tình cảm đi theo học trò
- Thấy sân trường rộng, dường như ngôi trường cao hơn và đông đúc người.
- Nhân vật “tôi” cảm thấy sợ hãi, lẻ loi giữa dòng người khi bước vào lớp.
Đây là bài viết Soạn bài Sự thống nhất về chủ đề văn bản chi tiết cho học sinh. Hi vọng với bài viết này, các em học sinh sẽ có thêm tài liệu tham khảo, phục vụ quá trình học tập và rèn luyện môn Ngữ văn trong chương trình lớp 8 của mình.
